Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUNUS EMRE ALPDOĞAN
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): İlkay Bahçeci
Eş Danışman: Zihni Açar Yazıcı
Özet:
Amaç: Burkholderia cepacia kompleks türleri özellikle kistik fibrozis ve kronik granülomatöz hastalığı olan bireylerde ağır enfeksiyonlara neden olan, hastanede yatan ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde yüksek morbidite ve mortalite ile seyreden fırsatçı bir patojendir. Burkholderia cepacia kompleks türlerini tanımlamada biyokimyasal ve fenotipik yöntemler kullanılsa da bu yöntemlerin tür düzeyinde tanımlamaları her zaman doğru olmamaktadır. Bu mikroorganizma grubu çeşitli virülans ve adaptasyon mekanizmaları ile antibiyotik direnci geliştirebilmektedir. Tanımlamada yaşanan zorluklar ve birçok antibiyotiğe doğal direncinin bulunması, klinik ve laboratuvar yönetimini zorlaştırmaktadır. Bu amaçla, Burkholderia cepacia kompleks grubu mikroorganizmaların biyokimyasal, otomatize ve moleküler yöntemlerle tanımlanması ve farklı yöntemlerle antibiyotik duyarlılıkları belirlenerek mikrobiyolojik tanısının konması ve antimikrobiyal duyarlılığının belirlenmesi için en ideal yöntemlerin ortaya konması hedeflenmiştir. Gereç ve Yöntem: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nde tanı ve tedavi amacıyla izlenen hastaların Mikrobiyoloji Laboratuvarı'na gönderilen çeşitli örneklerinden son 3 yıl içinde (2020 – 2023) izole edilen 55 adet Burkholderia cepacia kompleks bakteri grubu kullanıldı. VITEK® 2 Compact (BioMerieux, Fransa) otomatize sistemi ile tanımlanan Burkholderia cepacia kompleks izolatları çalışma yapılacak zamana kadar -80°C'de stoklandı. Bu mikroorganizmaların tanımlanması için MALDI-TOF MS (EXS 2600, Zybio, Çin) ve moleküler yöntemler kullanıldı. Antibiyotik duyarlılık testleri sıvı mikrodilüsyon, disk difüzyon ve E-Test yöntemleriyle yapıldı. Duyarlılık sonuçları CLSI (M100- E33, 2023) rehberine göre değerlendirildi. İzole edilen mikroorganizmaların ait oldukları hasta bilgileri hastane bilgi sisteminden elde edildi. Bulgular: Bu çalışmada, 55 klinik örnekten izole edilen Burkholderia cepacia kompleks izolatlarının tanımlamasında PZR yöntemi altın standart olarak kabul edilmiştir. MALDI-TOF MS yöntemiyle 42 (%76.4) izolat B. cepacia, 2 (%3.6) izolat B. cenocepacia ve 9 (%16.4) izolat S. maltophilia olarak tanımlanmış, 2 (%3.6) izolat tanımlanamamıştır. PZR yöntemiyle yapılan analizlerde ise, 48 (%87.3) izolat recA geni pozitif bulunmuş, 7 (%12.7) izolat negatif sonuç vermiştir. Tüm izolatlar minosiklin, levofloksasin ve trimetoprim-sülfametoksazol antibiyotiklerine duyarlı bulunmuştur. Ancak, seftazidim ve meropenem antibiyotiklerine karşı direnç oranları farklılık göstermiştir. En yüksek direnç oranları tikarsilin-klavulanik asit için gözlenmiştir. Sıvı mikrodilüsyon yöntemi ile izolatların %91.7'si (44 izolat) seftazidime duyarlı, %87.5'i (42 izolat) meropeneme duyarlı bulunmuştur. Tikarsilin-klavulanik asit antibiyotiğine karşı E-Test yöntemiyle izolatların %16.7'si duyarlı (8 izolat) bulunurken, sıvı mikrodilüsyon yöntemiyle %6.3'ü duyarlı (3 izolat) saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmanın bulguları, Burkholderia cepacia kompleksinin yüksek doğal antibiyotik direncine sahip olmasının klinik önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, kullanılan tanımlama yöntemleri arasındaki tutarsızlıklar, doğru tanı ve tedavi stratejilerinin geliştirilmesinde önemli zorluklar yaratabileceğini göstermiştir. Çalışmada antibiyotik duyarlılık testleri arasında belirgin farklılıklar gözlemlenmemiştir. Literatürde bu konuda çeşitli farklılıklar rapor edilmiştir. Bu durum, klinik pratiğe yönelik daha tutarlı ve güvenilir yöntemlerin geliştirilmesinin önemini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Antibiyotik direnci, Burkholderia cepacia kompleksi, Mikrobiyal tanımlama yöntemleri