Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri Bölümü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ESRA KARACA SEMERCİ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): İlkay Bahçeci
Eş Danışman: Zihni Açar Yazıcı
Özet:
GİRİŞ VE AMAÇ: Bakteriyemi, önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Bakteriyemi tanısının doğru ve erken konulması hasta yönetimi açısından kritik öneme sahiptir. Kan kültürü, bakteriyemi tanısında altın standart olmaya devam etmektedir. Ancak sonuç verme sürelerinin uzun olması hedefe yönelik uygun antimikrobiyal tedavinin uygulanmasında gecikmelere neden olmakta, bu durum hasta ve sağlık maliyetleri açısından istenmeyen önemli sonuçlara yol açmaktadır. Biyobelirteçler, bakteriyeminin ve prognozunun öngörülmesi adına faydalı olabilir. Rutin klinik pratikte halihazırda kullanılan ve üzerinde çalışmalar devam eden birçok biyobelirteç bulunsa da henüz ideal bir biyobelirteç mevcut değildir. Bu çalışmada presepsinin bakteriyemideki tanısal değeri ve prognozu öngörmedeki rolü diğer mevcut biyobelirteçlerle karşılaştırılarak değerlendirildi. GEREÇ VE YÖNTEM: Çalışmaya RTEÜ Eğitim ve Araştırma Hastanesi servis ve yoğun bakımlarında tedavi gören 49 bakteriyemili hasta dahil edildi. Kontrol grubu, çeşitli polikliniklere rutin kontrol amacıyla başvuran, herhangi bir enfeksiyon bulgu ve belirtisi olmayan 29 kişiden oluşmaktadır. Hastaların presepsin düzeyleri, kan kültürleriyle eş zamanlı olarak laboratuvarımıza gönderilen serum örneklerinden ELISA yöntemiyle tespit edildi. PCT, CRP, IL-6, kan kültürü üremeleri, mortalite durumları gibi verilere hastane bilgi yönetim sistemi üzerinden erişildi. İstatistiksel analiz için SPSS 25.0 paket programı kullanıldı. BULGULAR: Hastaların %51'i kadın %49'u erkekti. Medyan yaş hasta grubunda 69 yıl, kontrol gurubunda 66 yıl olarak tespit edildi. Servis ve yoğun bakım yatışları sırasıyla %49 ve %51'di. Kan kültürü üremelerinde Gram negatif bakteriler baskındı (%69.4). Bakteriyemik grupta 28 günlük mortalite %38.8 olarak tespit edildi. Hasta ve kontrol gruplarının presepsin seviyeleri arasında anlamlı fark tespit edilmedi (p>0.05). Kontrol grubuyla karşılaştırıldığında PCT, CRP ve IL-6 serum düzeyleri ise hasta grubunda istatistiksel olarak anlamlı seviyede yüksekti (sırasıyla p<0.001, p<0.001, p<0.001). Test edilen biyobelirteçlerin hiçbiri 28 günlük mortaliteyi öngörmede ve Gram pozitif-Gram negatif bakteriyemi ayrımında etkili değildi. SONUÇ: Presepsinin bakteriyemiyi ve klinik prognozunu öngörmedeki faydası oldukça sınırlı bulundu. PCT, CRP ve IL-6 biyobelirteçleri ise mortaliteyi öngörmede faydalı değilken, bakteriyemi tanısında önemliydi. Presepsinin bakteriyemi tanısında rutin bir biyobelirteç olarak kullanıma girmeden önce etkinliğinin ve güvenirliliğinin kanıtlanması için daha geniş katılımlı ve uzun takip verilerine sahip prospektif çalışmalara gerek vardır. ANAHTAR KELİMELER: bakteriyemi, biyobelirteç, IL-6, presepsin, prokalsitonin