Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çelik Topkara K. (Yürütücü), Boz Er A. B.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2026
Kolon kanseri, dünya genelinde en yaygın malignitelerden biri olup, yüksek metastatik potansiyeli nedeniyle kanserle ilişkili ölümlerin başlıca nedenlerinden biridir. Metastaz, lokalize bir tümörün uzak organlara yayılımını ifade eder ve bu sürecin temel mekanizmalarından biri epitelyal-mezenkimal geçiş (EMT) olarak bilinmektedir. EMT’nin aktive olması, kanser hücrelerinde invazyon ve anti-apoptotik mekanizmaları tetikleyerek tümörün metastatik kapasitesini artırır. Bu invazyon ve metastaz yeteneği, kanser tedavisinin önündeki en büyük engellerden birini oluşturmaktadır. Bu nedenle, günümüzdeki kanser biyolojisi araştırmalarının önemli bir kısmı kanser metastazını hedeflemeyi amaçlamaktadır.
Bu bağlamda yapılan çalışmalarda, monoterpen grubunda yer alan doğal bir bileşik olan karvakrol’ün, DNA hasarı oluşturması ve hücre döngüsünü durdurması yoluyla, ayrıca ekstrinsik ve intrinsik apoptoz yolaklarında yer alan çeşitli protein belirteçlerinin ekspresyon seviyelerini değiştirerek hücre proliferasyonunu, göçünü ve invazyonunu baskıladığı gösterilmiştir. Karvakrol’ün, hücresel düzeyde apoptoz ve otofaji gibi mekanizmalar üzerinden gösterdiği bu etkiler, onun kanser tedavisi açısından umut verici bir bileşik olduğunu düşündürmektedir.
Bu doğrultuda, kolon kanserinde karvakrolün hücre proliferasyonu ve invazyonu üzerindeki baskılayıcı etkisinin olabileceği öngörülerek, yeni alternatif terapötik ajanların geliştirilmesine katkı sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu amaçla, karvakrolün insan kolon kanser hücre hatları WIDR ve HT29 ile sağlıklı kolon epitel hücre hattı CCD841CoN üzerindeki antikanserojenik etkilerinin değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Bu değerlendirme kapsamında, EMT ile ilişkili gen ekspresyon değişimlerini belirlemek amacıyla yarı kantitatif PCR (Semi-Quantitative PCR) analizlerinin yapılması planlanmaktadır.
Ayrıca, karvakrolün sitotoksik etkisi MTT deneyi ile, migrasyon üzerine etkisi Wound Healing (yara iyileşme) deneyi ile ve hücre proliferasyonu üzerindeki etkisi ise klonojenik assay yöntemiyle analiz edilecektir.