Akademik Veri Yönetim Sistemi
Özgümüş O. B.(Yürütücü), Yıldız S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2025
Antibiyotik direnci, gelişmekte olan ülkelerde yaygın bir sorun olup, intestinal
sistemde bulunan kommensal bakterilerden patojen mikroorganizmalara hareketli
genetik elemanlar (plazmidler, integronlar vb.) ile aktarılarak insan sağlığı için risk
oluşturmaktadır. Enterobacterales familyası üyelerinde antimikrobiyal direncin
yüksek oranda gözlenmesi ve özellikle E. coli gibi intestinal sistemde baskın türlerin
direnç genlerini içermesi antimikrobiyal direncin yayılmasında potansiyel risk
oluşturmaktadır. Antimikrobiyal direnç hayvanlarda ve çevre mikrobiyolojisinde de
sorun yaratmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği "Tek Sağlık" yaklaşımı ile bu
sorunun çözülmesi için çeşitli disiplinlerin birlikte çalışması gerekmektedir. Bu
çalışma, insan dışkısından izole edilen ampisiline dirençli (Ampr
) E. coli suşlarının
antibiyotik duyarlılıklarını ve beta laktamaz direnç genlerini tespit etmeyi
amaçlamaktadır. Çalışmada Rize Eğitim ve Araştırma Hastanesi Tıbbi Mikrobiyoloji
laboratuvarına Mart – Mayıs 2023 tarihleri arasında gönderilen gaita örneklerinden
izole edilen 65 adet Ampr E. coli suşu kullanıldı. Suşların tanımlanması ve
antimikrobiyal duyarlılıkları VİTEK 2 sistem ile yapıldı ve GSBL üretimleri çift disk
sinerji testi ile tarandı. Toplam DNA ekstraksiyonları fenol:kloroform:izoamil alkol
yöntemi ile yapıldıktan sonra beta laktamaz genleri (blaTEM, blaSHV ve blaCTX-M) ile
sınıf 1 ve sınıf 2 integron varlıkları polimeraz zincir reaksiyonu (PZR) ile araştırıldı.
İntegronların değişken bölgelerinin amplikonlarının DNA dizileme analizi ile
antibiyotik direnç gen kasetleri belirlendi. Suşların %60,6’sının
amoksisilin/klavulonata, %63,1’ inin siprofloksasine ve %63,1’ inin
trimetoprim/sülfametoksazole dirençli olduğu görüldü. Ayrıca aminoglikozid grubu
(amikasin ve gentamisin) antibiyotiklere %1,5 oranında direnç saptanırken
karbapenem grubu (imipenem ve meropenem) antibiyotiklere karşı direnç görülmedi.
Suşların 19’ unun (%29,2) GSBL ürettiği tespit edildi. Suşların 39’ unun (%60)
blaTEM, birinin (%1,5) blaSHV ve 16’ sının (%24,6) blaCTX-M genleri taşıdığı saptandı.
Sınıf 1 ve sınıf 2 integron içerikleri sırası ile 37 suş (%56,9) ve bir suş (%1,5) olarak
bulundu. İntegronların 3 tanesi boş olarak saptanırken diğerlerinde aadA1, dfrA7,
dfrA17, blaOXA-1 ve lnuF gen kasetleri tespit edildi. Bu çalışmanın sonuçları,
xv
antimikrobiyal direncin moleküler epidemiyolojisine ve dirençle mücadelede
yapılacak diğer bilimsel çalışmalara “Tek Sağlık” çerçevesinde bilgi zemini açısından
katkı sağlayacaktır.