Akademik Veri Yönetim Sistemi
Albayrak Ö. (Yürütücü), Biçer B. T., Yıldırım M.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2024
Yeni bir çeşit geliştirilirken 5-6
yıllık bir açılan generasyon aşamasından ve sonrasında agronomik testlerden
geçmektedir. Bu süreyi kısaltmak ve
ıslah programlarının etkinliğini arttırmak için yeni teknolojilere gereksinim
duyulmuştur. Bu yeni teknolojilerden biri de hızlı ıslah (speed breeding)
tekniğidir. Bu teknik ile bitki gelişimini hızlandırmak için uzun süreli ışıklı
periyot kullanılarak bir yıl içerisinde ortalama 5-6 generasyon
alınabilmektedir. Bu çalışmada ekmeklik ve makarnalık buğday, arpa, mercimek ve
nohut türlerinde hızlı ıslah yöntemlerinin oluşturulması ve kullanılabilirliğinin
belirlenmesi amaçlanmaktadır. Araştırma 2021 yılında Dicle Üniversitesi Ziraat
Fakültesinde bulunan ışık ve sıcaklığı kontrol edilebilen bitki büyütme
kabininde gerçekleştirilmiştir. Çalışmada bitki materyali olarak Empire
(ekmeklik buğday), Sena (makarnalık buğday), İlke (mercimek) ve Arda (nohut)
çeşitleri kullanılmıştır. Bitkiler hızlı ıslah ortamında 22 saat ışık, 2 saat
karanlık fotoperiyoda maruz bırakılmışlardır. Hem ekmeklik hem de makarnalık
buğdayda hızlı ıslah koşullarında uzun boyluluk ile başakta tane sayısı
arasında güçlü korelasyon ilişkisi saptanmıştır. Ekmeklik ve makarnalık
buğdayda bitki boyu ve biyomas parametrelerin speed breeding koşullarında tane
sayısına dayalı seleksiyonda kullanılabileceğini göstermektedir.