Balık atıklarından elde edilen Jelatinden antioksidan etkili "rutin" esaslı gümüş nanoparçacıklar içeren nanofilmlerin geliştirilmesi, karakterizasyonu, etkinliğinin incelenmesi ve model olarak balık etinde uygulanması


Demirbaş A. (Yürütücü), Karslı B., Akçay Teker Z., Örük Ö., Maalej A., Maleej H.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Temmuz 2024
  • Bitiş Tarihi: Nisan 2025

Proje Özeti

Sunulan bu projede, antioksidan (rutin) içeren ve antimikrobiyal özelliğe sahip gümüş nanoparçacıklar aynı zamanda doğal biyobozunur etken maddeler (balık atıklarından elde edilen jelatin) tercih edilerek aktif nanofilmlerin üretimi ile gıdaların raf ömrünü artırması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda ilk olarak balık atıklarından (Somon balığının deri ve kılçıkları kullanılarak) elde edilecek jelatin kullanılarak bir gıda paketleme malzemesi olarak üretilecektir. Farklı konsantrasyonlarda hazırlanan rutin bazlı gümüş nanoparçacıklar yeşil kimya yöntemi ile sentezlenecektir. Daha sonra hazırlanan gümüş nanoparçacıklar ile jelatin nanofilmlerin farklı konsantrasyonlarda formülasyonları geliştirilecek. Üretilecek rutin bazlı gümüş nanoparçacıkların görüntüleri taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve geçirimli elektron mikroskobu (TEM) yardımı ile ölçülerek, bir görüntü analiz programı kullanılarak ortalama nanoparçacık çapları ve varyasyonları hesaplanacaktır. Daha sonra; fourier dönüşümlü kızılötesi spektroskopisi (FTIR), x-ışını kırınımı (XRD), termal gravimetrik analiz (TGA) teknikleri kullanılarak karakterize edilecektir. Elde edilen optimum gümüş nanoparçacık konsantrasyonu tercih edilerek üretilecek nanofilmlerin taramalı elektron mikroskopisi (SEM) ve atomik kuvvet mikroskopisi (AFM) nanofilmlerin yüzey özelliklerinin karakterizasyonu ve ayrıca kristal yapının incelenmesi ve kristal boyutunun hesaplanması için X-ışını kırınımı (XRD) analizi kullanılacaktır.
Optimizasyon çalışmaları sonucunda elde edilen homojen nanofilmlerin toksisite, antimikrobiyal ve antioksidan aktiviteleri belirlenip; yüksek verim, etkili antimikrobiyal özellik gösteren ve yüksek antioksidan miktarına sahip nanofilmlerin seçilerek balık etinin ambalajlanması için kullanılacaktır. Optimum düzeyde üretilecek nanofilmler balık eti örneklerinde çeşitli kalite kontrol analizleri (yüzey rengi, doku profili, pH, antimikrobiyal testler, duyusal analizler, ağırlık kaybı) için ortalama 10 gün boyunca takip edilecektir. 10 gün boyunca buzdolabı şartlarında (+4°C ±1) nanofilmle sarılmış balık eti örnekleri kalite kontrol analizlerine tabii tutulacaktır. Depolama esnasında düzenli olarak her gün kalite kontrol analizleri yapılarak balık etinin kalitesine ve raf ömrüne etkisi araştırılacaktır.
Böylelikle elde edilecek nanofilmler; balık atıklarından elde edilecek jelatin ve antioksidan etkili rutin esaslı gümüş nanoparçacık kompleksleri ile tamamıyla aktif bir gıda paketleme malzemesi olarak üretilip gıda modeli olarak balık etinde ilk defa uygulanacağı için özgündür.  Hem balık atıklarından elde edilecek jelatin kullanılarak daha ekonomik, doğal ve zararsız hem de yeşil metotla sentezlenmiş gümüş nanoparçacıklar kullanılarak ise antibakteriyel bir fonksiyon katacağı öngörüldüğünden diğer gıda paketleme malzemelerine alternatif olacağı düşünülmektedir.