Çayda Hasat ve Hasat Sonrası İşlemlerin Geliştirilmesi Projesi


AKBULUT M. (Yürütücü), ŞENOL N. D., AZMAN S., KALCIOĞLU Z., KARAOĞLU Z., GEZMİŞ S., et al.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2024

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Eylül 2020
  • Bitiş Tarihi: Mart 2024

Proje Özeti

Projede kapsamında çay hasadı ve sonrasındaki sorunların ortaya konulması, hasat işlemleri, arazide bekletme ve taşıma, çay alım yeri ve fabrikaya nakil ile fabrikada üretime kadar yaşanan tüm uygulamalardaki kalite kayıplarının net olarak belirlenmesi ve bunlara yönelik çözüm önerilerinde bulunulması, çay hasadında kullanılan farklı ekipmanların ürün kalitesine olan etkisi, hasat sonrasında ürünün arazi ile alım yerlerinde bekletilme ve nakliye koşullarının ürün kalitesi üzerine etkisi, çay kalitesini artıracak çayda uygun hasat tekniğinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. Denemenin yürütüldüğü farklı bahçelerde bakım ve düzenleme işlemleri yapılarak, her hasat döneminde farklı hasat uygulamalarının (elle, makasla ve makine ile) hasat süresi, verimlilik ve yeşil çay kalitesi üzerine etkileri yapılan ölçümler, kalite ve duyusal analizler ile ortaya konulmuştur. Çay üretiminde kalite ve verimlilik çalışmaları da yürütülmüştür. Ayrıca, ürünün arazi ile alım yerlerinde bekletilme ve nakliye koşullarının ürün kalitesi üzerine etkisini tespit için takip cihazları kullanılarak modellemeler oluşturulması için hasat sonrasında mevcut uygulamalar ile yeni taşıma ve muhafaza kaplarının etkisinin incelenmesi de proje kapsamında yapılmıştır. Yine proje kapsamında yürütülen anket çalışmaları ile Rize il merkezi ve ilçelerinden müstahsil ve yarıcılar ile, alım erinde alım yeri uygunluğu ürün kontrolü için eksperler ile üretim tesisi çay fabrikasında anket uygulamaları gerçekleştirilmiştir. Proje sonucunda hasat teknikleri ve hasat sonrasındaki uygulamaların çay kalitesi üzerine etkileri detaylı olarak ortaya konulmuştur. Sonuç olarak Makineli hasat hızla yüksek miktarda yaş çay hasatı sağlarken, makasla hasat birim alandan daha çok yaş çay hasat edilmesine imkan sağlamıştır. Elle hasat yöntemi su ekstraktı, suda çözünen kül miktarı, polifenol, kateşin ve kafein yönünden yüksek değerler vermiştir. Makineyle ve makasla hasat yöntemleri selüloz miktarının yüksek olmasına neden olmuştur. Tüm kalite değerleri ilk sürgün döneminden itibaren giderek azalmıştır.