AĞIZ ARAŞTIRMALARININ TÜRKÇENİN ÖĞRETİMİNDEKİ ETKİSİ AÇISINDAN RİZE AĞZININ ÖNEMİ


Yılmaz Çal G. (Yürütücü)

Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2024 - 2024

  • Proje Türü: Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Eylül 2024
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Proje Özeti

Akademisyen öğrenci buluşmaları kapsamında yapılacak olan bu projeyle ortaöğretimde okuyan lise öğrencilerine (9, 10, 11 ve 12. sınıflar) Türkiye Türkçesinin öğretiminde genelde Anadolu ağızlarının özelde ise Rize ağzının önemli olduğu kavratılmaya çalışılmaktadır. Toplumda genel bir kabul olarak “ağızların standart (ölçünlü) dilin bozulmuş bir şekli” olduğu görüşünü ortadan kaldırmak amacıyla ağızların ölçünlü dil ve kültür zenginliğine katkısı örnekler üzerinden anlatılacaktır. 

 

Proje kapsamında öğrencilere, dil, lehçe, ağız ve şive terimleri, dilde bu katmanların neden ortaya çıktıkları öz bir şekilde anlatılacaktır. Verilen örneklerle öğrencilerin ağızlar ile Türkiye Türkçesi arasındaki ilişkiyi keşfetmeleri sağlanacaktır. Rize ağzının kendine has özellikleri örnekler üzerinden gösterilecek. Böylece günlük hayatta sık sık duydukları ağız özelliklerine dikkat etme, bunları anlama, yöre ağzının ölçünlü dilden farklı kullanımlarını tespit edebilme fırsatı bulacaklardır.  Ayrıca kendilerine sorulan sorulara verdikleri cevaplardan hareketle ağızlardaki ses, şekil ve kelime farklılıklarını kendilerinin tespit edebilmesi sağlanacaktır. Ağızların, standart (ölçünlü) dilin bozulmuş bir şekli olmadığı, aslında bu dili besleyen, ortaya çıkarak diller oldukları kavratılacaktır. 

 

İlk etapta Rize Merkez ilçe ile Derepazarı ve Güneysu ilçelerinde birer lisede gerçekleştirilen bu proje ile lise öğrencilerine Türkiye Türkçesinin farklı yönleri öğretilirken yerel ağızların korunması ve tanıtılması için bir sosyal sorumluluk bilinci kazandırılacaktır.