Geleneksel Su Değirmenlerinin (GSD) Türk Kültüründeki Yeri


Creative Commons License

Süme V.

Kaçkar Sosyal Bilimler Dergisi (ISSN: 2757-6477), cilt.1, sa.1, ss.29-36, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Geleneksel su değirmenleri, yüksekten düşürülen suyun potansiyel enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren ve yakıt harcamadan çalışan ve ağırlıklı olarak tahıl öğütmede kullanılan hidrolik su yapılarıdır. Tarihten günümüze değişik coğrafyalarda, değişik yapılarda ve boyutlarda hep insanlara hizmet etmişler ve bulunduğu bölgenin sosyal ve kültürel açıdan gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Günümüzde bile öğütme özelliklerinin yanı sıra mikro türbin takılarak elektrik enerjisi elde edilebilmektedir. Bu bakımdan Türk kültüründe de önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada Geleneksel Su Değirmenleri (GSD) hem tarihsel süreç itibarı, hem yapıldıkları malzemeler hem de Türk kültürü üzerinde sosyal ve kültürel etkileri incelenmiştir. Bulundukları coğrafyada öyle etkin olmuşlarki türkülere konu olmuş, insanların buluşma kaynaşma noktası haline gelmiş, gençlerin sevdalık ettikleri aşkların yaşandığı mekanlar olarak yerini almıştır. Bu canlılığını az da olsa geçmişten günümüze devam ettirmiştir. Bu yönüyle temel gıdamız olan ekmeğin elde edilmesinde bir mihenk taşı olan Geleneksel Su Değirmenleri hep itibar görmüş canlı bir tarih olarak faaliyetine devam etmektedir.