Akademik Veri Yönetim Sistemi
4. İlaç Kimyası: İlaç Etkin Maddesi Tasarımı, Sentezi, Üretimi ve Standardizasyonu Kongresi, Aydın, Türkiye, 17 - 20 Mart 2016, ss.130
Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık sorunları
arasında yer almaktadır. Obezite, enerji alımı ve tüketimi arasındaki dengesizliğin sonucunda
ortaya çıkar. Aşırı enerji, yağ hücrelerinin sayısını artırarak depolanır. Ayrıca, obezite,
hipertansiyon, hiperlipidemi, arteriyoskleroz ve diyabet gibi çeşitli hastalıklar için önemli bir
risk faktörüdür. Bu nedenle, bağırsaktan yağ emiliminin inhibisyonu veya metabolik hızı ve yağ
oksidasyonunu artırmaktır obeziteyi önlemek için etkili bir yoldur. Pankreatik lipaz lipit emilimi
için anahtar bir enzimdir. Böylece, yağ emilimini azaltmada ve obezite ile mücadelede lipaz
inhibisyonu etkili olacaktır.
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde doğal olarak yetişen Sorbus aucuparia, Sorbus umbellata
üvez meyvelerinin metanol ile hazırlanan özütlerinin toplam fenol madde ile flanoid madde
miktarları ve pankreatik lipaz (PL) üzerine etkileri incelendi. Sorbus aucuparia Trabzon İli’nden
ve Rize İli’nde olmak üzere iki faklı bölgeden, Sorbus umbellata meyveleri ise Rize İli’nden
toplandı. Bu üvezlerin havada kurutulmuş meyvelerinin metanolle hazırlanmış özütleri farklı
konsantrasyonlarda PL’ın p-nitrofenil bütirat ve p-nitrofenil palmitat substratları varlığındaki
çözeltilerine ilave edilerek enzim aktivitesi spektrofotometrik olarak belirlendi. %50
inhibisyonu gerçekleştiren mililitredeki kuru madde miktarı IC50 değeri olarak ifade edildi.
S. aucuparia’nın metanolle elde edilen özütünde toplam fenol miktarı 519.9±28.6mg
GAE/100 g, S. Umbellata 138.4± 9.4mg GAE/100g gallik asit eşdeğeri olarak tespit edildi. S.
aucuparia’nın özütünde flavonoid madde miktarı kuersetin eşdeğer cinsinden
0.63±0.14mgKE/g, S. Umbellata da ise 0.015± 0.002mg KE/g olarak belirlendi. Sorbus
aucuparia (Trabzon) ile yapılan PL’ın inhibisyon çalışmasında IC50 değeri 16.1 mg/mL olarak
belirlenirken, Sorbus aucuparia (Rize) ile IC50 değeri 1.5 mg/mL olarak belirlendi. Sorbus
umbellata meyvelerinin özütü ile yapılan inhibisyon çalışmasında IC50 değeri 19.2 mg/mL
olarak tespit edildi.
Sonuç olarak, S. aucuparia farklı bölgelerdeki meyvelerinden elde edilen özütlerin PL
üzerine farklı etki gösterdikleri belirlendi. Lipaz aktivitesini en etkili S. aucuparia (Rize)’nın
inhibe ettiği tespit edildi. Üvez meyvelerinin de literatürde yer alan çalışmalardaki meyve
özütleri veya bileşikler kadar lipaz inhibisyonunda etkili olduğu ve obeziteyle mücadelede yer
alabileceği öngörülmektedir.