Akademik Veri Yönetim Sistemi
Asos 5. Uuslararası Filoloji Kongresi, İstanbul, Türkiye, 25 - 27 Ekim 2018, ss.56
20. yüzyılın başarılı kadın yazarlarından Jeanette Winterson 1985 yılında kaleme aldığı Tek Meyve Portakal Değildir adlı romanında okuru otobiyografik bir serüvene çıkarır. Oldukça dindar bir aile tarafından yetiştirilen başkahraman Jeanette kendisine çizilen kaderle baş başadır. Gerçek düzlemde yerleşik ilişkileri sorgulayan bir tip olan Winterson, kurgusal düzlemde Jeanette üzerinden din, aile, toplum ve birey eleştirisini sürdürür. Bireylere zorla bir şey yaptırılamayacağının altını çizen Winterson, bu bağlamda Fransız düşünür Louis Althusser’in aile, din ve toplumun bireyler üzerinde baskı aracı olarak kullanıldığı görüşüne gönderme yapar. İktidarın baskı araçları olarak nitelendirilen bu yapılarla bireyler üzerinde hegemonya kurulur. Kurulan bu hegemonya egemen sınıfın toplumda tektip bireyler yaratmasına yol açar. Fakat Winterson’un mizahi tarzı ve dili ustalıkla kullanımı, Althusser’in de ifade ettiği, yerleşik ilişkilerin (din, aile, toplum, cinsiyet) kurgusal düzlemde okur tarafından sorgulanmasına yol açar. Annesinin kendisi için kurduğu dünyanın dışına fantastik bir yolculukla çıkan Jeanette, toplum tarafından kabul görmeyen ilişkiler yumağında kendisini bulur. Fakat Jeanette’nin bu aykırı eylemleri, toplumun, kilisenin ve özellikle annesinin ondan beklentilerini suya düşürecektir. Bu çalışmada Winterson’un gerçek yaşam öyküsü Jeanette üzerinden irdelenecek, Marksist edebiyat eleştirisi bağlamında birey, toplum ve kilise eleştirisi yapılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Wı·nterson, Kimlik, Aile, Marksist Edebiyat Eleştirisi
In her novel Oranges are Not the Only Fruit that Jeanette Winterson who is one of the successful female writers of the 20th century, wrote in 1985, she takes the reader to an autobiographical journey. The protagonist of the novel Jeanette who was raised by a quite religious family lives her faith that was determined for her. Winterson, who questions established relationships on reality, carries on her criticism of religion, family, society, and individual via Jeanette in the fictional world. Within this context, Winterson who points out that individuals cannot be urged to do something refers French philosopher Louis Althusser’s idea that family, religion, and society are used as pressure devices over individuals. By these structures, which are described as pressure devices of the power, hegemony is established on individuals. This established hegemony causes the dominant class to create monotype individuals in the society. However, Winterson’s humorous style and her ability in using language skilfully lead to established relationships, as Althusser mentioned (religion, family, society, gender), to be questioned by the reader in the fictional world. Jeanette who goes out of the world that her mother creates for her by a fantastic journey finds herself in the relationships which are not accepted by the society. However, Jeanette’s these contradictory actions will bring down the expectations of the society, the church and especially her mother. In this study, Winterson’s real-life story will be investigated over Jeanette, and individual, society and church criticism will be made within the context of Marxist Literary Criticism. 57 Keywords: Winterson, Identity, Family, Marxist Literary Criticism