Akademik Veri Yönetim Sistemi
4. İlaç Kimyası: İlaç Etkin Maddesi Tasarımı, Sentezi, Üretimi ve Standardizasyonu Kongresi, Aydın, Türkiye, 17 - 20 Mart 2016, ss.52
Antioksidan, bir başka molekülün oksidasyonunu yavaşlatabilen veya önleyebilen bir molekül
olarak tanımlanabilir. Antioksidanlar vücutta serbest radikaller ile reaksiyona girerek oto oksidasyonu
önleyen savunma mekanizmalarıdır. Yaşamsal olayların devamlılığı için gerekli olan oksijen aynı
zamanda bir çok hastalık ve dejeneratif gelişimin nedeni olarak görülmektedir. İnsanlarda metabolik
olaylar sırasında oksijen kullanımına bağlı olarak süperoksit (O2-), hidroksil (OH-), peroksil (ROO-),
alkoksil (RO-), semikuinon (Q-), nitrik oksit (NO-) 4 kökleri ile hidrojen peroksit (H2O2), peroksinitrit
(ONOO-) ve singlet oksijen (•O2) gibi aktif oksijen formları meydana gelmektedir. Ayrıca radyasyon,
çeşitli gazlar, ağır metaller, herbisitler, pestisitler ile tedavi amaçlı kullanılan birçok ilaç, oksidatif stres
nedeni olarak gösterilen aktif oksijen oluşumuna neden olurlar. Oksidatif stres, normal metabolik
faaliyetler için gerekli olan aktif oksijen-antioksidan dengesini aktif oksijen lehine bozarak; DNA,
protein, karbonhidrat ve lipidlerde zararlanmaya yol açmakta ve basta koroner hastalıklar, kanser,
diyabet ve karaciğer tahribatı olmak üzere birçok hastalığa neden olmaktadır (Yücel ve Ötleş 2001).
Konuyla ilgili yapılan çalışmalarda, antioksidan yapıların etki mekanizmaları ile birçok hastalığı
önleyebildiği belirlenmiştir. Vitamin E ile C, karotenoidler ve fenolik bileşikler antioksidan özellikleri ile
dikkat çeken maddelerdir. Son zamanlarda araştırmacılar doğal antioksidan olarak
değerlendirebileceğimiz, bitkilerde bulunan polifenoller ve flavonoidlere daha çok ilgi
göstermektedirler.
Bu çalışmada, Ardahan İli Posof İlçesi Türkgözü Köyü’nden toplanmış olan Cancur Eriğinde
(Prunus domestica L.) bitkisinin meyvesinin su ekstraklarının toplam fenolik madde miktarı tayini,
ABTS• ve DPPH• radikalinin süpürme etkisi, CUPRAC yöntemi, indirgeme gücü aktiviteleri belirlendi.
Elde edilen sonuçlar, sentetik antioksidanlar ile karşılaştırıldı. Cancur eriğinin sudaki ekstrağında
toplam fenolik madde miktarı 114.6±5.0 mg GAE/100 g olarak belirlendi. CUPRAC yöntemine göre
Cancur eriği su ekstrağının antioksidan kapasitesi 30.19±0.96 mg TEAK/ g olarak hesaplandı. ABTS•
radikal temizleme yöntemi ile Cancur eriği su ekstrağının SC50 değeri 2.17±0.05 mg/mLolarak belirlendi.
DPPH radikal temizleme metodunda, SC50 değeri (DPPH radikal konsantrasyonunun yarıya düşüren erik
ekstrak konsantrasyonu) 1.98±0.02 mg/mL olarak hesaplandı. Cancur eriği fenolik bileşik ve
antioksidan kapasitesi bakımından oldukça zengin olduğu tespit edildi.