Stres ve Kişilik Tipleri: Bir Derleme Çalışması


Mercan O., Yazıcı Kabadayı S., Aslan S.

Bilişsel Davranışçı Psikoterapi ve Araştırmalar Dergisi, cilt.12, sa.1, ss.71-86, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Yaşamımızın ayrılmaz bir parçası olan stres, özellikle zorlayıcı etkenler ile karşılaştığımızda ortaya çıkan zihinsel ve bedensel belirtileri içeren tepkiler bütünüdür. Stres başta psikolojik ve fizyolojik etkiler olmak üzere bireyleri çok yönlü bir şekilde etkilemekte; bu etkilerle birlikte bireylerin davranışlarını şekillendirmektedir. Kişilik insanın karşılaştığı zorluklara verdiği davranışsal ve bilişsel savunma mekanizmalarının dışavurumu ile oluşmaktadır. Bu nedenlerle stres ve kişilik yapısı arasında bir bağlantı vardır. Zorlayıcı stres süreçlerinde bireylerin yaşadıkları stresin kişilik tipleri ve beş faktör kişilik özellikleri ile ilişkileri, birçok araştırmada ele alınmıştır.

Bu inceleme yazısında stresle ilişkili verilen zihinsel tepkileri ve stratejileri incelemek, stres ve kişilik yapısı arasındaki ilişkileri ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu amaçla alanda gerçekleştirilen çalışmalara yönelik bir derleme yapılmıştır. Bu kapsamda, stresin ana yapısı ve özellikleri ile kişilik tipleri ve beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişkilerini inceleyen çalışmaların derlemesi yapılarak, bu alanda çalışan araştırmacıların yararlanması amaçlanmıştır.