The Redline Test, The US Foreign Policy in Syria and Its Regional Impacts


Demir T.

6th Politics and International Relations Congress Karadeniz Technical University , Trabzon, Turkey, 18 - 21 October 2023, pp.37-38

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Trabzon
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.37-38
  • Recep Tayyip Erdoğan University Affiliated: Yes

Abstract

Suriye’de 2011’in Mart ayında patlak veren iç çatışmalar Temmuz 2012’den itibaren bir sivil savaşa dönüşmüştür. İşbu sivil savaş sadece ülke içerisindeki rejim taraftarları ve muhalifleri değil hem bölgede yer alan diğer ülkeleri (özellikle komşu ülkeleri) hem de küresel aktörleri harekete geçirerek, onları bir nevi sivil savaşta taraf olmaya zorlamıştır. İran gibi bölge ülkeleri Esad rejimi yanında yer alırken, Türkiye, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Suudi Arabistan gibi diğer bölgesel ülkeler Suriyeli muhalifleri desteklemiş ve onların politikalarına yön vermeye çalışmışlardır. Küresel ölçekte ise Çin ve özellikle Rusya Esad rejiminin yanında yer alırken, Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa, Almanya gibi ülkeler gerek eylemleri ve gerekse söylemleriyle Suriyeli muhaliflere destek sağlamaya ve her şeyden önemlisi ise ülkede rejim karşısında tutunabilecek tutarlı ve uyumlu bir muhalif grubun ortaya çıkarılmasına dair politikalara destek vermişlerdir. 2012 yazından itibaren Batılı ülkelerde ve özellikle ABD’de Suriyeli muhaliflerin ideolojilerine dair tartışmalar su yüzüne çıkmaya başlamış ve bunun en önemli nedenini ülkeye giriş yapmaya başlayan diğer İslamcı, aşırıcı, El Kaide bağlantılı örgütler oluşturmuştur. Bu türden örgütlerin karışıklıktan faydalanarak Suriye’de kendilerini konumlamaları, olası bir rejim değişikliğinde rejimin elinde bulundurduğuna inanılan nükleer silahların muhtemel akıbetini de tartışmaya açmıştır.

Bu kapsamda, Suriye’de iç çatışmaların başladığı Mart 2011’den itibaren dönemin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Barack Obama sık sık açıklamalar yapmış ve özellikle Esad rejiminin elinde bulundurduğu iddia edilen kimyasal silahların kullanımının ABD’nin Suriye’ye askeri bir müdahalede bulunması için kırmızı çizgiyi oluşturduğunu vurgulamıştır. Bu türden bir açıklama Suriye’deki askeri ve siyasi muhalifleri ve onları destekleyen Türkiye, Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi bölge ülkelerini ABD’nin olası bir askeri müdahalesi konusunda beklentiye itmiştir. Suriye’ye muhtemel bir müdahale konusunda kimyasal silahların rejim tarafından kullanımının kırmızı çizgi olarak belirlenmesine rağmen, 21 Ağustos 2013 tarihinde Halep’in Ghouta kentinde işbu silahlar sivil halka karşı kullanılmış ve Başkan Obama’nın kırmızı çizgisi Esad rejimi tarafından test edilmiştir. Fakat ABD yönetimi askeri bir müdahalede bulunmak yerine Suriye’deki kimyasal silahlar sorununa diplomatik kanallar aracılığıyla ve özellikle Rusya ile işbirliği içerisinde çözüm bulmaya çalışmıştır.

Buradan hareketle çalışma, ABD’nin Suriye’ye askeri müdahalede bulunmasını bekleyen Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar gibi muhaliflerle birlikte hareket eden bölge ülkelerini nasıl etkilediğini ve bölgede ne türden yeni gelişmelerin ortaya çıkmasına sebep olduğunu sorgulamaktadır. Çalışmada metot olarak, Mart 2011 - Ekim 2013 tarihleri arasındaki kilit gelişmelerin süreç analizi yapılmış, Obama tarafından yapılan açıklamalar incelenmiş, gerekli literatür ve ABD’li düşünce kuruluşları (think-tanks) tarafından yayımlanan raporlar analiz edilmiştir.

Elde edilen bulgular, ABD’nin Suriye’ye askeri müdahalede bulunmasını bekleyen Türkiye, Suudi Arabistan ve Katar gibi Suriye sivil savaşında muhaliflerle birlikte hareket eden bölge ülkelerinde ciddi bir hayal kırıklığı yarattığını ortaya koymaktadır. Ayrıca, ABD’nin müdahale konusundaki isteksiz tavrı, Rusya’nın tavrının netleşmesine ve 2015 Eylül’ünden itibaren IŞİD (Irak ve Şam İslam Devleti) ile mücadele adı altında Suriye’ye girerek Esad rejimine ciddi destek sağlamasına ve rejimin muhalefet karşısında güç kazanmasına ortam hazırlamıştır.

Anahtar Kelimeler: Kimyasal Silahlar, Suriye Sivil Savaşı, Kırmızı Çizgi, Bölgesel Aktörler, ABD’nin Suriye Politikası, Barack Obama