İnternet Becerileri: Bir Ölçek Uyarlama Çalışması

Kopuz T., Aktaş A., Reisoğlu İ., Turgut Y. E., Arslan A.

3rd International Conference on Educational Technology and Online Learning – ICETOL 2023, Eskişehir, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2024

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Eskişehir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İnternet, dijital katılımın giderek belirginleşen kilit bir unsuru haline gelmekte ve bu eğilim, her geçen gün daha da artmaktadır. Bireylerden İnternet'ten etkili bir biçimde faydalanabilmeleri için, temel internet kullanımını içeren ve "İnternet Becerileri" olarak adlandırılan bir dizi yeteneğe sahip olmaları beklenmektedir. Bu çalışmanın amacı Van Deursen vd. tarafından 2016 yılında geliştirilen İnternet Becerileri Ölçeğini Türk kültürüne uyarlamak ve ilgili ölçeğin psikometrik özelliklerini sınamaktır. İnternet Becerileri Ölçeğinin kuramsal açıdan güçlü olması, geniş bir kapsam geçerliliğinin bulunması ve temel becerilerle birlikte birçok alt beceriyi de ölçme özelliğine sahip olmasından dolayı bu uyarlama çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmanın ulusal alan yazındaki ihtiyacı karşılayacağı ve gelecekteki birçok çalışmaya zemin oluşturacağı düşünülmektedir.

Bu çalışmada ele alınan ölçek 35 madde ve 5 faktörlü bir yapıya sahiptir. Ölçeğin faktör yapısını Türkiye örnekleminde incelemek amacıyla İnternet kullanıcısı olan 307 kişi ile açımlayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen analiz sonucunda özgün ölçekte 5 faktörden oluşan yapının 4 faktör altında toplandığı görülmüştür. Tüm faktörlerin varyansın %68.4’ünü açıkladığı belirlenmiştir. Ortaya çıkan 4 faktörlü yapının Türk kültürüne uygunluğunu test etmek amacıyla 300 kişi ile doğrulayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Analiz sonucunda 4 faktörlü yapının korunduğu görülmüştür. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda elde edilen uyum indekslerinin iyi ve mükemmel uyum aralığında oldukları belirlenmiştir. Yapı geçerliliğini belirlemek için birleşim geçerliği ve ayrışım geçerliği analiz sonuçlarının da uygun aralıklarda olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bulgular sonucunda 20 maddeden oluşan formun Türk kültürüne uygunluğu kanıtlanmış ve ölçeğin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği sağlanmıştır.

Uyarlaması gerçekleştirilen ölçek formuna, yapay zekâ, nesnelerin interneti ve öğrenme analitikleri gibi yeni öğelerin eklenebileceği ve farklı katılımcı grupları ile bu çalışmanın farklı katılımcı gruplarıyla genişletilebileceği önerileri sunulmuştur.