Kutup Farkındalık Ölçeği’nin (KFÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması


Tuti G., Ursavaş N., Mavi D., Çolak-Seymen C., Selçuk V., Kandemir R.

Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, cilt.14, sa.2, ss.469-490, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Dünyanın iki uç bölgesini oluşturan kutuplar, büyük çoğunluğu buzla kaplı olup iklim değişikliğinden etkilenmesi beklenen önemli alanlardandır. Kutuplardaki buzulların erimesi yalnızca bu bölgeleri değil, tüm dünyayı yakından ilgilendiren küresel bir sorundur. Bu bölgeler hakkında yeterli farkındalığın oluşturulması gelecekte karşılaşılacak sorunlara karşı önlem almada önemli görülmektedir. Bu bağlamda bireylerin farkındalıklarının belirlenmesinde ölçek geliştirme çalışmalarının geniş kitlelerin düzeylerinin belirlenmesinde önemli bir yere sahip olduğu da bilinmektedir. Mevcut çalışmada liselerde öğrenim gören öğrencilerin kutuplar ve kutuplar hakkındaki farkındalık düzeylerini belirlemeye yönelik bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yaklaşımlarından tarama yöntemine göre desenlenen çalışmanın örneklemini 2021-2022 eğitim öğretim yılında Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer alan bir ilin merkezi ilçelerinden birinde öğrenim gören lise öğrencileri oluşturmaktadır. Öğrencilerin seçiminde maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmış olup, birinci merhale için 300, ikinci merhale için 307 olmak üzere toplam 607 öğrenci ile çalışılmıştır. Analiz sürecinde madde analizi, açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi uygulanmış ve devamında güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. Gerçekleştirilen analiz sonucu altı alt boyuttan oluşan toplam 17 maddeli kabul edilebilir bir uyuma sahip bir ölçek elde edilmiştir. Bu bulgulara göre, Kutup Farkındalık Ölçeği (KFÖ)’nin öğrencilerin kutuplara ilişkin farkındalıklarını ölçmek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu ifade edilebilir.