Dünyada ve Türkiye'de patlıcan üretimini kısıtlayan en önemli faktörlerin başında toprak kökenli fungal hastalıklar ve zararlılar gelmektedir. Fungal hastalıklardan Fusarium ve Verticillium, zararlılardan Nematod önemli verim kayıplarına neden olmaktadır. Bu patojenler hem açıkta hem de sera yetiştiriciliğinde zarar yapmakta, önemli verim kayıplarına neden olmaktadır. Mücadele yöntemleri içerisinde en güvenli yol dayanıklı çeşit veya anaç kullanmaktır. Her üç patojene dayanıklılığı sağlayan genler patlıcanın kültür formunda bulunmamakta, yabani akrabası olan Solanum torvum Sw'da mevcuttur. Ancak S. torvum'dan kaynaklanan uyuşmazlık nedeni ile türler arası melezleme gerçekleştirilememekte, doğal yollardan kültür formuna dayanıklılığı sağlayan genler aktarılamamaktadır. Türler arası melezlemelerde başarısızlığın nedenlerini anlamak için öncelikli olarak çiçek tozu canlılıkları ve çimlenme oranlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Bu araştırmada, Aydın siyahı ve Kemer çeşitleri ile Solanum torvum yabani formunda çiçek tozu canlılıkları ve çimlenme oranları tespit edilmiştir. Çiçek tozu canlılık oranları TTC testi yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Petride agar yöntemi ise çiçek tozu çimlenme oranlarının belirlenmesinde kullanılmıştır. In vitro koşullarda melez bireyler elde etmek amacıyla Kemer ve Aydın Siyahı çeşitleri ile S. torvum arasında resiprokal melezlemeler yapılmıştır. Melezlemeden 25, 30 ve 35 gün sonra meyveler in vitro koşullarda açılarak embriyo kurtarma tekniği uygulanmış ve elde edilen embriyo sayısı ve bitkiye dönüşüm oranları belirlenmiştir.
The most important factors those are limiting the production of eggplant in Turkey and the world are soil borne fungal diseases and pests. Fusarium and Verticillium as fungal diseases and nematodes as pests cause significant yield losses. Those pathogens cause significant yield losses both in open field and greenhouse cultivation. The most efficient way to avoid those deases is using resistant varieties or rootstocks. Although resistant genes to all these three pathogenes do not exist in eggplant cultivars, wild eggplant, Solanum torvum Sw can contain them. . However interspecific crosses cannot be achieved because of the sexual incompatibility between Solanum torvum and Solanum melongena. Thus resistant genes cannot be transferred by classical breeding. For this purpose, in order to understand the reasons of the failure in interspecific crosses, polen viability and germination percentage should be determined as a priority. For this purpose, pollen viability and germination levels of Aydın siyahı and Kemer eggplant cultivars and one wild form (Solanum torvum) were determined. Pollen viability and polen germination percentage were determined by TTC and ‘agar in Petri’ methods, respectively. In vitro reciprocal crosses were made between Kemer and Aydın Siyahı cultivars in order to obtain hybrids. In this study, in vitro embryo rescue technique was used in 25, 30 and 35 days after pollination. The embryo number obtained and plants regenerated were recorded.
