Investigation of the effects of T5 and T6 heat treatments on the structural, mechanical, and tribological properties of Zn-40Al-2Cu-0.1Sr alloy


Hekimoglu A. P., Haciosmanoglu M., Tellioglu M., Savaskan T.

JOURNAL OF THE FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE OF GAZI UNIVERSITY, cilt.39, sa.4, ss.2187-2196, 2024 (SCI-Expanded) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 39 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.17341/gazimmfd.1249792
  • Dergi Adı: JOURNAL OF THE FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE OF GAZI UNIVERSITY
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Science Citation Index Expanded (SCI-EXPANDED), Scopus, Academic Search Premier, Art Source, Compendex, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.2187-2196
  • Anahtar Kelimeler: Zn-40Al-2Cu-0.1Sr alloy, microstructure, mechanical properties, friction, wear
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada T5 ve T6 ısıl işlemlerinin Zn-40Al-2Cu-0,1Sr alaşımının yapısal, mekanik ve tribolojik özelliklerine etkilerinin belirlenmesi amacıyla gerekli sayıda külçe kokil kalıba döküm yöntemiyle üretildi. Üretilen alaşımın yapı ve özellikleri uygun deneysel yöntemlerle incelendi. Söz konusu alaşımının dökülmüş durumdaki mikroyapısının α dendritleri ile dendritler arası bölgelerde yer alan ötektoid dönüşüm ürünü α+η, bakırca zengin ε (CuZn4) ve μ (SrZnx) fazlarından oluştuğu gözlendi. Uygulanan T5 ısıl işleminin bu alaşımın dendritik yapısında belirgin bir değişime yol açmadığı, T6 ısıl işleminin ise bu yapıyı önemli ölçüde değiştirdiği gözlendi. T5 ısıl işleminin incelenen alaşımın sertlik ve çekme dayanımını azaltırken kopma uzamasını az da olsa artırdığı belirlendi. T6 ısıl işleminin alaşımın sertlik ve çekme dayanımını artırdığı, kopma uzaması değerini ise azalttığı gözlemlendi. Yapılan değerlendirme sonucunda her iki ısıl işlemin de (T5 ve T6) söz konusu alaşımın aşınma direncini artırdığı belirlendi. Uygulanan ısıl işlemlerin alaşımın mekanik ve tribolojik özellikleri üzerindeki etkileri gözlenen yapısal değişimlere dayandırılarak açıklandı.