Yeni Gelen Mültecilerin ve Göç Alanında Çalışan Profesyonellerin Toplumsal Uyum Pratikleri: Avrupa Düzeyinde Ortak Bir Çalışma


Güzel B., Selçuk O.

12. Uluslararası Güncel Araştırmalarla Sosyal Bilimler Kongresi Özet Metinleri, Antalya, Türkiye, 5 - 07 Haziran 2020

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

21. yüzyılın ilk yıllarından itibaren başta Afganistan ve Irak işgalleri olmak üzere Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde yaşanan iç/dış savaşlar, ekonomik istikrarsızlıklar, insan hakları ihlalleri ve yapısal sorunlar nedeniyle milyonlarca insan yaşadığı toprakları terk etmek zorunda kalmıştır. Böylece binlerce yıldır devam eden ve insanlığın geçmişten günümüze kadar var olagelmesini sağlayan göç hareketleri, uluslararası bir sorun haline gelmiştir. Bu durumun nedenselliği incelendiğinde göç hareketlerinin uluslararası düzeyde bir güvenlik konusu olarak ele alındığı görülmektedir. Nitekim günümüz göç hareketlerinde hedef ülke konumunda olan ülkelerin yeni gelenleri engellemek ya da sınırlarının dışında tutmak amacıyla FRONTEX (Avrupa Sınır ve Sahil Güvenlik Ajansı), EUROSUR (Avrupa Sınır Gözetleme Sistemi), ICE (ABD Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Birimi) ve CBSA (Kanada Sınır Hizmetleri Ajansı) gibi farklı güvenlik sistemlerini ya da birimlerini oluşturdukları görülmektedir. Ancak tüm çabalara rağmen hedef ülkelerdeki göçmen, sığınmacı ve mülteci sayıları her geçen yıl artmaktadır. Bu niceliksel artış hem yeni gelenlere hem yerleşik olanlara hem de bu konuda çalışan profesyonellere yönelik farklı çalışmaların yapılmasını gerekli kılmaktadır. Yeni gelenlerin geldikleri ülkeye ve topluma uyumları son yıllarda giderek önem kazanan bir sosyal politika alanı haline gelmiştir. Mültecilerin hedef grup olarak ele alındığı ve örnekleme dâhil edildiği bu projede; mültecilere ve yetişkin eğitimi veren profesyonellere yönelik Avrupa düzeyinde Charter of Common Refugee Strategies (CORES) adıyla ortak bir strateji beyannamesi ve çevrimiçi öğrenme platformu hazırlanması amaçlanmaktadır. Bu çıktılarla mültecilerin bulundukları ülkeye ve topluma uyumlarının kolaylaştırılması; ülkeye yeni gelen mültecilerin bütüncül ihtiyaçlarının ortaya konulması; vatandaşlık, barınma, sağlık hizmetleri, temel eğitim olanakları, istihdam ve uyum gibi konularda Avrupa düzeyinde ortak bir çerçeve oluşturulması hedeflenmektedir. Mültecilere ve onlarla birlikte çalışan profesyonellere yardım etmeyi amaçlayan bu proje kapsamında; (1) Analiz Raporu, (2) Ortak Beyanname, (3) Çevrimiçi Öğrenme Platformu olmak üzere toplam üç farklı fikri çıktı oluşturulacaktır. Projenin ilk fikri çıktısı için nitel bir araştırma deseni olan fenomenoloji kullanılmıştır. Mültecilerle ve profesyonellerle gerçekleştirilen görüşmeler neticesinde elde edilen veriler proje konsorsiyumunda yer alan 6 farklı ülkede (Türkiye, Yunanistan, Çek Cumhuriyeti, İspanya, Bulgaristan ve İtalya) eş zamanlı olarak toplanmıştır. Bu süreçte her bir ülkede 5 mülteci ve 5 profesyonel katılımcı olmak toplam 60 katılımcı ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler betimsel analiz yöntemiyle analiz edilerek ilk fikri çıktı olan analiz raporu oluşturulmuştur. Araştırma kapsamında 6 farklı ülkeden elde edilen veriler neticesinde (1) vatandaşlık, (2) sağlık, (3) eğitim, (4) barınma, (5) istihdam ve (6) sosyal uyum alt başlıklarından oluşan bir beyanname hazırlanmıştır. Beyannamede yer alan başlıkların Avrupa düzeyinde mülteciler ve profesyoneller için ne anlama gelmesi gerektiği ifade edilmektedir. Bu beyannameden yola çıkılarak hem mültecilerin hem de profesyonellerin yararlanabilecekleri online bir öğrenme platformu oluşturulacaktır. Bu platformun mülteciler, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve ilgili profesyoneller tarafından kullanılması ve mültecilerin bulundukları ülkelerdeki uyumlarını kolaylaştırması beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler: Avrupa, mülteciler, göç, profesyoneller, toplumsal uyum