Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th International Conference on Educational Technology and Online Learning – ICETOL 2024, Eskişehir, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2024
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ivme kazanan
gelişimiyle birlikte teknolojinin eğitimdeki önemi giderek artmaktadır.
Eğitimde dijital dönüşüm süreci, öğretmenlerin dijital yeterliliklere sahip olmalarını
kaçınılmaz kılmış, bu doğrultuda ulusal ve uluslararası birçok kuruluş
tarafından öğretmen dijital yeterlilikleri için çeşitli çerçeveler
oluşturulmuştur. Dijital yeterlilikler, teknik bilginin yanı sıra toplumsal,
sosyo-kültürel ve pedagojik boyutları da içeren geniş bir yelpazede
tanımlanırken, öğretmenlerin bu yeterliliklerini geliştirmeleri, yenilenmiş
öğretme ve öğrenme stratejilerini kullanarak öğretim sürecini amaca uygun
şekilde düzenleyip verimli öğrenme ortamları oluşturmada kritik bir rol
oynamaktadır. Öğretmen
adayları da geleceğin öğretmenleri olarak aldıkları eğitim sürecinde
yaşadıkları dijital yeterlilik deneyimleri, gelecekteki mesleki yaşamlarında
dijital teknoloji kullanımlarında etkili olmaktadır. Bu sebeple dijital
yeterlilik düzeylerinin tespit edilip geliştirilmesine yönelik adımlar
atılması, öğretmen eğitimindeki mevcut eksikliklerin tespit edilip giderilmesi
konusunda nelerin yapılması gerektiği hakkında bilgi sunması açısından da önemli
bir yere sahiptir. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışma kapsamında
Gümüş ve Kukul (2023) tarafından öğretmenler için geliştirilmiş olan dijital
yeterlilik ölçeğinin öğretmen adayları üzerindeki uygulanabilirliğini test edilmiştir.
Çalışmada kullanılan ölçek 46 maddeden oluşan 6 faktörlü bir yapıya
sahiptir. Ölçeğin faktör yapısını öğretmen adayları örneklemi kapsamında analiz
etmek için 330 katılımcıdan toplanan veri ile açıklayıcı faktör analizi
gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda, ölçeğin öğretmen adayları bağlamında
39 maddeye indirgenip 5 faktörlü bir yapıdan oluştuğu görülmüştür. Ayrıca
faktörlerin, toplam varyansın %62,35’ini açıkladığı tespit edilmiştir. Açıklayıcı
faktör analizi ile ortaya çıkan modelin uygunluğunu test edebilmek ve elde edilen
sonuçların ölçülmek istenen yapıya ne derece uygun olduğunu belirlemek amacıyla
doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi uygulanan gruptan
farklı 514 katılımcı ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan analizler
ve madde çıkarma işlemleriyle birlikte, ölçeğe ilişkin nihai uyum değerleri; [x2/df=2.394; GFI=.909; NFI=.922; CFI=.953; RMSEA=.052;RMR=.033;
SRMR=.043] şeklinde oluşmuştur. Literatür kapsamında yapılan değerlendirmelerle
doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen uyum
değerlerinin uygun aralıklarda olduğu görülmüştür. Analizler
sonucunda, 25 madde, 5 faktörden oluşan, öğretmen adaylarına uygunluğu
kanıtlanmış, geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir. Uyarlanan ölçekle birlikte öğretmen adaylarının dijital yeterliliklerinin ölçülerek
bu konuda farkındalık yaratılmasına yardımcı olabileceği, ayrıca elde edilen
verilerle sürekli eleştirilen öğretmen yetiştirme programlarının güncellenmesi
ve geliştirilmesi süreçlerine de katkı sağlanacağı düşünülmektedir.