Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. Uluslararası Öğretim Teknolojileri ve Öğretmen Eğitimi Sempozyumu (ITTES), Antalya, Türkiye, 30 Ekim - 01 Kasım 2019, ss.1, (Özet Bildiri)
Bazı öğrencilerin derse, konuya ya da karşılaşılan probleme çözüm üretmede istekli oldukları gözlenirken, diğer öğrencilerin ise derslerde isteksiz oldukları, karşılaştıkları problemlere çözüm üretmede mücadele etme yerine daha çok kaçmayı seçtikleri bilinmektedir. Öğrenciler arasındaki bu farkın oluşumunda motivasyon etkili olabilir. Motivasyon, bireye enerji verip, davranış için istekli hale gelmesinde etkili bir öğedir. Bu nedenle, öğrenme-öğretme sürecinin etkililiğini ön plana çıkaran en önemli faktörlerden birisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Öğrencilerin öğrenmeye karşı motivasyonu arttırmak için farklı yöntem ve teknolojilerden yararlanılmaktadır. E-kitaplar, görüntü, ses, etkileşim ve müzik, kavram karikatürleri, animasyon, simülasyon öğelerini kullanılarak tasarlandığı kitaplardır. Literatürde e-kitapların kullanılmasının farklı değişkenlerin yanı sıra motivasyon üzerinde de olumlu sonuçlar oluşturduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur. Etkileşimli e-ktapların geliştirilmesinde dikkate alınması gereken en temel bileşen içeriktir. Fen derslerinin içeriği Tahmin Gözlem Açıklama (TGA) yönteminin kullanılmasına oldukça uygundur. TGA’nın akademik başarıyı artırdığı, kavram öğrenimini kolaylaştırdığı, öğrenmeye ya da derse karşı motivasyonu artırdığı literatürdeki deneysel çalışmalarla ortaya konulmuştur. TGA ile ilgili araştırmalarda e-kitaplardan yeterince faydalanılmadığı görülmektedir. Faydalı bir yöntemin teknolojik gelişmelere uygun şekilde kullanılması etkisini artırabilir. Bu araştırmada öğrencilerin öğrenmede güçlük çektikleri “Isı ve Sıcaklık” konusuna yönelik TGA ile bütünleştirilmiş bir e-kitap geliştirilmiştir. Böylece e- kitapların kullanımı boyunca öğrencilerin daha aktif olmalarına ve öğrenme motivasyonlarının yükselmesine yardımcı olacağı düşünülmektedir. İçerik oluşturulmasında Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 9. Sınıf Fizik dersi öğretim programında konuyla ilgili yer alan kazanımları temel alınmıştır. Öğretim tasarımında ise Analysis, Design, Development, Implementation, Evaluation (ADDİE) modelinin basamakları takip edilmiştir. Geliştirilen e- kitapta kullanıcıların daha kolay erişimini sağlamak için, e-kitap web ortamında geliştirilmiştir. Bu ortam aracılığıyla öğrencilerin aktif olarak rol alabileceği etkileşimli video, kavram karikatürü, simülasyon öğeleri ile hedeflenen kazanımların ulaşılmasına, öğretmenlere öğrencilerin ilerleme süreci ilgili veriler sunmasına, ve bu verilere göre öğrencilere dönütler verebilmelerine, öğrencilerin anında verilen dönütlere ulaşmasına, öğrenci-öğretmen arasındaki iletişimin sağlanmasına olanak sağlamıştır. Geliştirilen platformlarda kavram karikatürü, etkileşimli uygulamalar, görsel ve metinsel öğeler, animasyon, simülasyonlara yer verilmiştir. Oluşturulan e-kitabın erişim kolaylığı, içerdiği medya çeşitliliği, öğretmene öğrencinin kitabı kullanım süresince izledikleri adımlar hakkında veri sunması gibi farklı olumlu yönleri olduğu düşünülmektedir. Öğretim tasarımı uzmanlarının ve fizik eğitimi uzmanlarının böyle bir materyal hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi materyalin etkililiğini artıracaktır. Bu nedenle bu araştırmada 4 öğretim tasarımı ve 6 fizik eğitimi uzmanının görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Görüşlerin alınmasında Bozkurt (2013) tarafından belirlenen e-kitap değerlendirme kriterleri temel alınarak hazırlanan form kullanılmıştır. Formda genel olarak içeriğin sunumu, zenginliği, çekiciliği, ölçme-değerlendirmeye imkân tanıması, bütünlüğü; benimsenen TGA’nın uygun kullanımı, arayüzün kullanım kolaylığı, kişiselleştirmeye uygunluğu, tasarımın tutarlılığı ve estetikliği; etkileşimin zenginliği ile ilgili maddeler yer almaktadır. Veriler Google formlar aracılığı ile toplanmış, toplanan veriler betimsel analize tabi tutulmuştur. Genel olarak e kitapta kullanılan dilin açık ve öğrenci seviyesine uygun olduğu, kullanılan etkinliklerin öğretim programındaki kazanımlarla uyumlu ve dikkat çekici, öğrenci seviyesine uygun olduğu, etkinliklerin sıralarının uygun olduğu, ara yüzün kullanımının kolay olduğu, , tasarım öğelerinin ve ilkelerinin doğru ve tutarlı şekilde kullanıldığı, öğretmen-öğrenci-kitap etkileşiminin sağlandığı gibi bulgulara ulaşılmıştır. Materyalin kullanılmasının öğretmenler için öğretimi kolaylaştırıcı ve düzenleyici özellikte olduğu, öğrencileri daha iyi tanımaya ve yönlendirmeye yardımcı olduğu gibi olumlu görüşlere ve bazı etkinliklerin geliştirilmesine yönelik önerilere ulaşılmıştır. Genel olarak e-kitabın birçok okulda kullanılabilecek öğretimin etkililiğini artırmaya yönelik bir materyal olduğu ve TGA yöntemi içinde e-kitabın kullanılmasının olumlu bir fark oluşturduğu söylenebilir.