TÜRKİYE PATLICAN ÜRETİMİNİN MEVCUT DURUMU


ALAS E., Oztekin G. B., BOYACI H. F.

Bahçe, cilt.51, sa.Özel Sayı 1, ss.435-447, 2022 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 51 Sayı: Özel Sayı 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Bahçe
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.435-447
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Anavatanı Hindistan olan patlıcan, Solanaceae familyasının, Solanum cinsinden olup yenilebilir patlıcan türü botanik olarak Solanum melongena L. olarak isimlendirilmektedir. Sıcağı seven patlıcan bitkisi 15-35℃ arasındaki sıcaklıklarda ticari üretimlerde 6 aylık bir vejetasyon süresinde yetiştirilmektedir. Türk damak zevkinin sevilen bir ürünü olan patlıcan taze, kurutularak ve işlenerek tüketilmektedir. 2020 yılı FAO verilerine göre dünya patlıcan üretimi 56.618.843 ton olup, Çin %64.6’lik üretimde ilk sırayı alırken, bunu %22.6 ile Hindistan ve %2.4 ile Mısır izlemektedir. Türkiye, dünya patlıcan üretiminin %1.5’ini karşılayarak 4. sırada yer almaktadır. 2021 yılı TÜİK verilerine göre Türkiye patlıcan üretimi 172.851 da alanda 832.938 tondur. Bu üretimin %46.7’si örtüaltı üretiminde gelmektedir. Ülkemizde ticari olarak birçok hibrit uzun silindirik, topan ve yarı topan meyve tiplerine sahip patlıcanlar üretilmektedir. Bunun yanında uzun silindirik tipte koyu mor renge sahip Aydın Siyahı 55, Halep 18, Pala 49, Kemer 27 çeşitleri ile alacalı renge sahip Çizgili veya Alaca patlıcan ile topan tipte Topan-374 standart patlıcan çeşitlerinin çok tercih edildiği görülmektedir. Diyarbakır patlıcanı ve coğrafi işaretli Birecik patlıcanı (Urfa) ve Yamula patlıcanı (Kayseri)’da yöresel olarak üretilen genotiplerdir. Bununla birlikte üniversitelerde, araştırma enstitülerinde veya özel kuruluşlarda açıkta ve örtüaltında üretime uygun, stres faktörlerine dayanıklı, verim ve kalitesi yüksek patlıcan çeşit ıslah çalışmaları da yapılmaktadır.
Eggplant, whose homeland is India, is in the Solanum genus of the Solanaceae family and is botanically named as Solanum melongena L. The heat-loving eggplant plant is grown in commercial productions at temperatures between 15- 35°C for a vegetation period of 6 months. Eggplant, which is a popular product of Turkish taste, is consumed fresh, dried and processed. According to the 2020 FAO data, world eggplant production is 56.618.843 tons, while China takes the first place in production with 64.6%, followed by India with 22.6% and Egypt with 2.4%. Turkey is in the $4^{th}$ place by meeting 1.5% of the world eggplant production. According to TUIK data for 2021, eggplant production in Turkey is 832.938 tons in an area of 172.851 decares. 46.7% of this production comes from greenhouse production. In our country, eggplants with many hybrid long cylindrical, ball and semi-ball fruit types are produced commercially. In addition, it is seen that the long cylindrical type, Aydın Siyahı 55, Halep 18, Pala 49 and Kemer 27 varieties with a dark purple color, and varieties Çizgili and Alaca with a variegated color and variety Topan-374 with a ball type are preferred. Diyarbakır eggplant and geographically indicated Birecik eggplant (Urfa) and Yamula eggplant (Kayseri) are also locally produced genotypes. In addition, breeding studies are carried out in universities, research institutes or private institutions for eggplant varieties suitable for open and greenhouse production, resistant to stress factors, high yield and quality.