Akademik Veri Yönetim Sistemi
4th International Conference on Educational Technology and Online Learning, Eskişehir, Türkiye, 15 - 17 Mayıs 2024, ss.153, (Özet Bildiri)
Bilgi ve iletişim teknolojilerinin ivme kazanan gelişimiyle birlikte teknolojinin eğitimdeki önemi giderek artmaktadır. Eğitimde dijital dönüşüm süreci, öğretmenlerin dijital yeterliliklere sahip olmalarını kaçınılmaz kılmış, bu doğrultuda ulusal ve uluslararası birçok kuruluş tarafından öğretmen dijital yeterlilikleri için çeşitli çerçeveler oluşturulmuştur. Dijital yeterlilikler, teknik bilginin yanı sıra toplumsal, sosyo-kültürel ve pedagojik boyutları da içeren geniş bir yelpazede tanımlanırken, öğretmenlerin bu yeterliliklerini geliştirmeleri, yenilenmiş öğretme ve öğrenme stratejilerini kullanarak öğretim sürecini amaca uygun şekilde düzenleyip verimli öğrenme ortamları oluşturmada kritik bir rol oynamaktadır. Öğretmen adayları da geleceğin öğretmenleri olarak aldıkları eğitim sürecinde yaşadıkları dijital yeterlilik deneyimleri, gelecekteki mesleki yaşamlarında dijital teknoloji kullanımlarında etkili olmaktadır. Bu sebeple dijital yeterlilik düzeylerinin tespit edilip geliştirilmesine yönelik adımlar atılması, öğretmen eğitimindeki mevcut eksikliklerin tespit edilip giderilmesi konusunda nelerin yapılması gerektiği hakkında bilgi sunması açısından da önemli bir yere sahiptir. Bu amaçlar doğrultusunda, çalışma kapsamında Gümüş ve Kukul (2023) tarafından öğretmenler için geliştirilmiş olan dijital yeterlilik ölçeğinin öğretmen adayları üzerindeki uygulanabilirliğini test edilmiştir.
Çalışmada kullanılan ölçek 46 maddeden oluşan 6 faktörlü bir yapıya sahiptir. Ölçeğin faktör yapısını öğretmen adayları örneklemi kapsamında analiz etmek için 330 katılımcıdan toplanan veri ile açıklayıcı faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Analizler sonucunda, ölçeğin öğretmen adayları bağlamında 39 maddeye indirgenip 5 faktörlü bir yapıdan oluştuğu görülmüştür. Ayrıca faktörlerin, toplam varyansın %62,35’ini açıkladığı tespit edilmiştir. Açıklayıcı faktör analizi ile ortaya çıkan modelin uygunluğunu test edebilmek ve elde edilen sonuçların ölçülmek istenen yapıya ne derece uygun olduğunu belirlemek amacıyla doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi uygulanan gruptan farklı 514 katılımcı ile doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Yapılan analizler ve madde çıkarma işlemleriyle birlikte, ölçeğe ilişkin nihai uyum değerleri; [x2/df=2.394; GFI=.909; NFI=.922; CFI=.953; RMSEA=.052;RMR=.033; SRMR=.043] şeklinde oluşmuştur. Literatür kapsamında yapılan değerlendirmelerle doğrulayıcı faktör analizi ile elde edilen uyum değerlerinin uygun aralıklarda olduğu görülmüştür. Analizler sonucunda, 25 madde, 5 faktörden oluşan, öğretmen adaylarına uygunluğu kanıtlanmış, geçerli ve güvenilir bir ölçek elde edilmiştir. Uyarlanan ölçekle birlikte öğretmen adaylarının dijital yeterliliklerinin ölçülerek bu konuda farkındalık yaratılmasına yardımcı olabileceği, ayrıca elde edilen verilerle sürekli eleştirilen öğretmen yetiştirme programlarının güncellenmesi ve geliştirilmesi süreçlerine de katkı sağlanacağı düşünülmektedir.
With the accelerating development of information and communication technologies, the importance of technology in education is gradually increasing. The digital transformation process in education has made it inevitable for teachers to have digital competencies, and in this direction, various frameworks for teacher digital competencies have been established by many national and international organizations. The development of teachers' digital competences plays a critical role in creating productive learning environments by organizing the teaching process in a purposeful way using renewed teaching and learning strategies. As future teachers, the digital competence experiences of prospective teachers during the education process they receive as future teachers are effective in their use of digital technology in their future professional lives. For this reason, taking steps to identify and improve their digital competence levels has an important place in terms of providing information about what should be done to identify and eliminate the existing deficiencies in teacher education. In line with these aims, within the scope of the study, the applicability of the digital competence scale developed by Gümüş and Kukul (2023) for teachers on preservice teachers was tested. The scale used in the study has a 6-factor structure consisting of 46 items. In order to analyze the factor structure of the scale within the scope of the preservice teachers' sample, exploratory factor analysis was performed with the data collected from 330 participants. As a result of the analyses, it was seen that the scale was reduced to 39 items in the context of pre-service teachers and consisted of a 5-factor structure. It was also found that the factors explained 62.35% of the total variance. Confirmatory factor analysis was performed in order to test the suitability of the model emerged by the exploratory factor analysis and to determine to what extent the results obtained are appropriate to the structure to be measured. Confirmatory factor analysis was conducted with 514 participants different from the group to which exploratory factor analysis was applied. With the analyses and item removal processes, the final fit values for the scale were [x2/df=2.394; GFI=.909; NFI=.922; CFI=.953; RMSEA=.052; RMR=.033; SRMR=.043]. With the evaluations made within the scope of the literature, it was seen that the fit values obtained by confirmatory factor analysis were within the appropriate ranges. As a result of the analyses, a valid and reliable scale consisting of 25 items and 5 factors was obtained. With the adapted scale, it is thought that it can help to raise awareness on this issue by measuring the digital competencies of pre-service teachers, and also contribute to the processes of updating and developing teacher training programmes, which are constantly criticized with the data obtained.