Kaçkar Sosyal Bilimler Dergisi (ISSN: 2757-6477), vol.1, no.1, pp.29-36, 2021 (Peer-Reviewed Journal)
Geleneksel su değirmenleri, yüksekten düşürülen suyun
potansiyel enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren ve yakıt harcamadan çalışan
ve ağırlıklı olarak tahıl öğütmede kullanılan hidrolik su yapılarıdır. Tarihten
günümüze değişik coğrafyalarda, değişik yapılarda ve boyutlarda hep insanlara
hizmet etmişler ve bulunduğu bölgenin sosyal ve kültürel açıdan gelişmesine
katkıda bulunmuşlardır. Günümüzde bile öğütme özelliklerinin yanı sıra mikro
türbin takılarak elektrik enerjisi elde edilebilmektedir. Bu bakımdan Türk
kültüründe de önemli bir yer edinmiştir. Bu çalışmada Geleneksel Su
Değirmenleri (GSD) hem tarihsel süreç itibarı, hem yapıldıkları malzemeler hem
de Türk kültürü üzerinde sosyal ve kültürel etkileri incelenmiştir.
Bulundukları coğrafyada öyle etkin olmuşlarki türkülere konu olmuş, insanların
buluşma kaynaşma noktası haline gelmiş, gençlerin sevdalık ettikleri aşkların
yaşandığı mekanlar olarak yerini almıştır. Bu canlılığını az da olsa geçmişten
günümüze devam ettirmiştir. Bu yönüyle temel gıdamız olan ekmeğin elde
edilmesinde bir mihenk taşı olan Geleneksel Su Değirmenleri hep itibar görmüş
canlı bir tarih olarak faaliyetine devam etmektedir.