Akademik Veri Yönetim Sistemi
DİCLE TIP DERGİSİ, cilt.47, sa.3, ss.687-695, 2020 (Hakemli Dergi)
Giriş: Kızamık, kızamıkçık, kabakulak (KKK) ve suçiçeği hastalıkları aşı ile önlenebilir hastalıklar arasında yer almaktadır. Sağlık
çalışanlarının enfeksiyon hastalıklarına karşı bağışıklık ve aşılanma durumlarının bilinmesi, duyarlı personelin belirlenmesi ve
ardından uygun aşılama programlarının geliştirilmesi enfeksiyonların önlenmesi ve kontrolü için önemlidir.
Amaç: Ülke genelini kapsayan çok merkezli olarak gerçekleştirilen bu çalışmada, KKK ve suçiçeği gibi döküntülü hastalıklarla
karşılaşma riski fazla olan sağlık çalışanlarının hastalık geçirme, test yaptırma ve aşılanma durumlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Sağlık çalışanlarının demografik özelliklerini, KKK ve suçiçeği hastalığını geçirme ve aşılanma durumlarını öğrenmeye
yönelik bir anket formu oluşturulmuş ve bu form web sayfası üzerinden online ulaşılabilen bir link aracılığıyla sağlık çalışanlarına
iletilerek katılımcıların anketteki soruları yanıtlamaları istenmiştir.
Bulgular: Çalışmaya Türkiye’de toplam yedi bölgeden 12.475 sağlık çalışanı katıldı. Katılımcıların 8099 (%64,9)’u kadın, 4376
(%35,1)’i erkek ve yaş ortalaması 35.4±9.4 yıl idi. KKK ve suçiçeği geçirmeme durumları %22,4-34,9 arasında idi. Sağlık çalışanlarının
KKK ve suçiçeği aşılanma durumları sorgulandı. KKK için katılımcıların %22,3’ü (n=2784), suçiçeği aşısı için katılımcıların %22’si
(n=2748) bu soruya cevap vermedi. KKK ve suçiçeği aşısı yaptıranlar sırasıyla 2048 (%21,1) ve 4451 (%45,8) idi. KKK ve suçiçeği
serolojisi baktırmayan sağlık çalışanlarının sayısı sırasıyla 8953 (%79), 9010 (%80,1), 9363 (%83,5) ve 9591 (%85,4) idi. Kızamık IgG
serolojisi baktıran 2383 kişiden %77,6’sı kızamık IgG pozitif, 2233 kişinin %81,5’i kızamıkçık IgG pozitif, 1854 kişinin %81.6’sı
kabakulak IgG pozitif ve 1644 kişinin %83,6’sı suçiçeği IgG sonucu pozitifdi. Katılımcıların cinsiyet, yaş ve meslek gruplarına göre KKK
ve suçiçeği aşısı yaptırma durumları değerlendirildiğinde istatiksel anlamlılık yoktu (p>0.05).
Sonuç: Çalışmamızda serolojik sonuçlarına baktırmayan sağlık çalışanlarının oranının fazla olması ülke genelinde bu konudaki
eksiklikleri ön plana çıkarmaktadır. Sağlık çalışanlarının serolojik değerlendirmeleri işe başlamadan önce kontrol edilmeli ve gerekli
aşı programına alınmalıdır.
Anahtar kelimeler: sağlık çalışanı, kızamık-kızamıkçık-kabakulak, suçiçeği, aşı
Objective: Measles, rubella, mumps (MRM) and chickenpox are diseases that can be prevented by vaccination. Knowledge of health
workers’ immunity to infectious diseases and vaccination status, the identification of susceptible individuals, and subsequent
appropriate vaccination programs are essential to the prevention and control of infections.
Aim: The purpose of this nationwide multi-center study was to investigate the infection, testing, and vaccination status of health
workers, individuals at greater risk of encountering exanthematous diseases such as MRM and chickenpox.
Method: A questionnaire intended for eliciting health workers’ demographic characteristics, MRM and chickenpox infection, and
vaccination status was produced, and participants were asked to respond with the form being dispatched through a link available
online via the web page.
Results: A total of 12,475 health workers from the seven regions of Turkey participated, 8099 participants (64.9%) women and 4376
(35.1%) men, with a mean age of 35.4±9.4 years. Infection rates for measles, rubella, mumps, and chickenpox ranged between 22.4%
and 34.9%. Health workers’ MRM and chickenpox vaccination status was investigated, with 22.3% (n=2784) not answering that
question for MRM vaccination, and 22% (n=2748) not responding for chickenpox vaccination. Numbers of participants vaccinated
against MRM and chickenpox performed were 2048 (21.1%) and 4451 (45.8%), respectively. Numbers of health workers not having
measles, rubella, mumps or chickenpox serological tests performed were 8953 (79%), 9010 (80.1%), 9363 (83.5%), and 9591 (85.4%).
Of the 2383 individuals having measles IgG serological tests performed, 77.6% were measles IgG positive, 81.5% of 2233 individuals
were rubella IgG positive, 81.6% of 1854 participants were rubella IgG positive, and 83.6% of 1644 participants were chickenpox IgG
positive. No statistically significant associations were determined between participants’ age, sex, or occupational group and MRM and
chickenpox vaccination status (p>0.05).
Conclusion: The high rates of health workers not having serological tests performed in this study indicates a weakness in this area in
Turkey as a whole. Serological examinations should be performed before health workers commence employment, and they must be
enrolled in the appropriate vaccination programs.
Keywords: health worker, measles-rubella-mumps, chickenpox, vaccination.