Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Ekran Maruziyetinin Uyku Kalitesi Üzerine Etkisinin Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi ile Değerlendirilmesi

Gül S., Göğebakan D., Telatar T. G., Saral S.

22. ULUSAL SİNİRBİLİM KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 3 - 06 Eylül 2024, cilt.88, sa.88, ss.279-280

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 88
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.279-280
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Uyku; sirkadyen ritim gösteren, çok aşamalı, duyusal ve motor fonksiyonların yavaşladığı doğal bir süreçtir. Yapay ışık maruziyeti maruz kalma süresi ve dönemine bağlı olarak uyku kalitesini olumsuz etkileyebilmektedir. Dijitalleşmeye bağlı artan ekran maruziyetinin uyku kalitesine etkisi güncel araştırma konuları arasındadır. Tıp öğrencilerinde uykuya dalamama, kötü uyku kalitesi, yetersiz uyku ve gün içinde uykululuk hali gözlemlenmektedir. Uyku bozukluklarındaki artışın maruz kalınan ekran süresiyle ilişkili olabileceği hipotez edilmiştir. Bu çalışmanın amacı, tıp öğrencilerinde ekran maruziyetinin uyku kalitesine olan etkisinin araştırılmasıdır. Gereç ve Yöntem: Anket çalışmamızda 18-25 yaş grubundan 236 tıp öğrencisinin (kadın:85, erkek:151) Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) ölçülmüştür. Ankette günlük ekran süresi (GES) ve ekrana maruz kalınan saatlerin uyku kalitesine olan etkisi sorgulanmıştır. Veriler SPSS 29.0 ile analiz edilip Mann Whitney-U ve Kruskal-Wallis testleriyle değerlendirilmiştir. İstatistiksel olarak p<0,05 değerleri anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Katılımcıların %78,4’ü kötü uyku kalitesine sahipti (PUKİ skoru >= 5). Uyku süresi, latansı ve alışılmış uyku etkinliği (AUE) ortalama puanları; GES 8 saatin altında olanlarda 8 saatin üzerinde olanlara göre daha düşüktü [sırasıyla (p=0,047), (p=0,007), (p=0,034)]. AUE puanıyla ekrana bakılan zaman dilimi arasındaki ilişki anlamlıydı (p=0,032). Bu kapsamda 08.00-12.00 arasında ekrana maruz kalan grubun AUE’si, 00.00-04.00 grubundakilerden daha düşüktü (p=0,014). Gündüz işlev bozukluğu ortalama puanı ile ekrana bakılan zaman dilimi arasında istatistiksel anlamlılık tespit edildi (p=0,012). Farkı yaratan gruplar 12.00-16.00 ve 20.00-24.00 saatleri arasıydı (p=0,005). GES 8 saatten fazla olan grupta PUKİ bileşenleri veya ekran süresiyle ilişkili istatistiksel anlamlılık tespit edilemedi (p>0,05). Sonuç: Ekrana maruziyeti 8 saatten az olan öğrenciler hızlı uykuya dalmakta, yeterli süre uyumakta ancak uyuduktan sonraki uyku süreleri etkin olmayıp kesintilidir. Ekrana maruziyetin zaman dilimine bağlı olarak AUE ve gündüz işlev bozukluğu farklı düzeylerde etkilenmektedir. Bu durum yapay ışığın maruz kalınan zaman dilimine göre farklı düzeyde stres yaratarak biyoritim üzerinde farklı etkiler oluşturmasıyla ilişkili olabilir.

Anahtar Kelimeler: Uyku, sirkadiyen ritim, ekran maruziyeti, PUKİ, tıp öğrencisi

Objective: Sleep is a process characterized by circadian rhythms, involving multiple stages during which sensory and motor functions slow down. Artificial light exposure may adversely affect sleep quality depending on the duration and period of exposure. The impact of increased screen exposure due to digitalization on sleep quality is a current research topic. Among medical students, difficulties in falling asleep, poor sleep quality, and daytime sleepiness are commonly observed. It is hypothesized that the increase in sleep disorders may be related to the amount of screen time. This study investigates the impact of screen exposure on sleep quality among medical students. Material and Method: The study involved 236 medical students aged 18-25 (85 females, 151 males), using the Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) to measure sleep quality. Daily screen time (DST) and the time of screen exposure were analyzed using SPSS 29.0 with Mann Whitney-U and Kruskal-Wallis tests (p<0.05 considered significant). Results: 78.4% of participants had poor sleep quality(PSQI score >= 5). Those with DST < 8 hours had lower scores for sleep duration, latency, and habitual sleep efficiency(HSE) compared to those with DST >= 8 hours (p=0.047, p=0.007, p=0.034). HSE was significantly related to the time of screen exposure (p=0.032), with lower HSE for the 08:00-12:00 group compared to the 00:00-04:00 group (p=0.014). Daytime dysfunction score was also related to screen exposure time (p=0,012), notably between 12:00- 16:00 and 20:00-24:00(p=0.005). There was no significant correlation related to PSQI components or screen time in the group with DST more than 8 hours(p>0.05). Conclusion: Students with less than 8 hours of DST experienced quicker sleep onset and adequate sleep duration but had less efficient and more fragmented sleep. The time of screen exposure affects HSE and daytime dysfunction, potentially due to different stress levels caused by artificial light impacting biorhythms.

Keywords: Sleep, circadian rhythm, screen exposure, PSQI, medical student