Akademik Veri Yönetim Sistemi
25. Ulusal Biyoloji Kongresi, İzmir, Türkiye, 13 - 15 Temmuz 2023, ss.193
Günümüzde hızla artan plastik kullanımı çevredeki mikroplastiklerin varlığını her geçen gün arttırmaktadır. Oluşan mikroplastikler iç sulara taşınmakta ve doğal ortamı tehdit etmektedir. İç sular çeşitli canlılara habitat olarak ev sahipliği yaptığından buralardaki kirlilik parametrelerinin belirlenmesi ekosistem açısından önem arz etmektedir. Bu kapsamda Türkiye’de 10 farklı ildeki (Bursa, İstanbul, Adana, Antalya, Şanlıurfa, Manisa, Kayseri, Samsun, Erzincan, Isparta) amfibilerin yaşam sürdüğü göletlerden su ve sediment örnekleri alınmıştır.Sediment örnekleri kurutulmuş ve ZnCl2 (d=1.64) çözeltisi ile karıştırılarak yoğunluk farkından yararlanılıp parçacıkların süpernatanta geçmesi sağlanmıştır. Ardından süpernatant farklı bir behere alınarak organik maddelerin parçalanması için üzerine H2O2 (30%) eklenip 65 °C'de bekletilmiş ve filtre edilmiştir. Su örnekleri ise 25 μm elekten geçirilmiş elek üzerinde kalan partiküller behere aktarılarak üzerine H2O2 eklenip organik maddelerin parçalanması sağlanmıştır. Çözelti haline gelen numuneler, bir vakum pompası kullanılarak Whatman (1,2 μm gözenek boyutu, 47 mm) filtresinden geçirilmiştir. Filtrenin üzerinde kaldığı tespit edilen mikroplastik parçacıkları türleri tespit edilmek üzere FT–IR spektroskopik analizi ile incelenmiştir.Analiz sonucunda sediment örneklerinden Bursa, Erzincan, Şanlıurfa, Antalya illerinde mikroplastik parçacıklar tespit edilmiştir. Sediment örneklerinde tespit edilen mikroplastik parçacıklarının türleri; %50 oranında Poly cyclohexylene dimethyl terephthalate (PCT), %50 oranında Polyethylene (PE) olarak farklılık göstermiştir. Sediment örneklerine ait mikroplastik şekillerine bakıldığında %75 oranında fiber parçacık, %25 oranında fragment parçacık tespit edilmiştir. Analiz sonucunda mikroplastik kirliliği barındıran su örneklerinin ait olduğu iller; Kayseri, Samsun, Bursa, Erzincan illeri olarak tespit edilmiştir. Su örneklerinde tespit edilen mikroplastik parçacıklarının türleri; %25 oranında Polyvinyl chloride acetate (PCA), %25 oranında PE, %25 oranında PCT, %25 oranında ise Polyhexamethylene Dodecanediamide (PD) olarak farklılık göstermiştir. Su örneklerine ait mikroplastik şekillerine bakıldığında %75 oranında fiber parçacık, %25 oranında fragment parçacık tespit edilmiştir. Çalışmanın yapıldığı iller genelinde su ve sedimentlerin %50 sinde mikroplastik tespit edilmiştir. Bu da günümüzün önemli çevresel kirleticilerinden olan mikroplastiklerin amfibilerin yaşam alanlarında bir tehdit unsuru olabileceğini göstermektedir.