Patlıcanda toprak kökenli fungal etmenlere karşı çoklu dayanıklılık geliştirmek için gen piramitleme çalışmaları


Boyacı H. F., Gümrükçü E., Cebeci E., Topçu V., Yıldırım A., Ellialtıoğlu Ş. Ş.

XIII. Sebze Tarımı Sempozyumu , İzmir, Türkiye, 21 - 23 Eylül 2022, cilt.51, sa.1, ss.49-57

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 51
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.49-57
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dünya genelinde açıkta ve örtüaltında geniş ekiliş alanı olan patlıcanın yetiştiriciliğini kısıtlayan en önemli faktörler toprak kökenli patojenlerdir. Bunlardan özellikle Fusarium oxysporum f.sp. melongenae ve Verticillium dahliae’nin neden olduğu solgunluk hastalıkları, verim kayıplarına yol açmaktadır. Hastalık etmenleri ile mücadelede çevre dostu ve en kalıcı yöntem, dayanıklı çeşit kullanmaktır. Ancak bu hastalıklara dayanıklı kültür formunda ticari çeşit geliştirme çalışmalarından henüz yeterli düzeyde çıktılara ulaşılamamıştır. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü’nde 2015- 2021 yılları arasında yürütülen araştırmalar kapsamında, heterozis ve geriye melezleme metodu kullanılarak bitki ve meyve özellikleri bakımından arzu edilen özelliklere sahip, aynı zamanda Fusarium ve Verticillium solgunluk etmenlerine dayanıklılık sağlayan genleri de bulunduran ıslah hatları geliştirilmiştir. Böylece birden fazla hastalığa dayanıklılık gösteren nitelikli ticari çeşit ıslahı için gen piramitlemesi tekniğinden yararlanma esasında çalışmalar yapılmaktadır. Çoklu dayanıklılık gösteren ıslah hatlarının çeşit geliştirme programlarında kullanılması ile birlikte kısa sürede ticari çeşitler geliştirmenin yolu açılmıştır.