Akademik Veri Yönetim Sistemi
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ DERGİSİ, sa.60, ss.77-92, 2024 (Hakemli Dergi)
Bu makale Şâtıbî’nin nahvî ihtilâflara
bakışını konu edinmiştir. Fıkıhta oluşturduğu makâsıd düşüncesini nahve
taşıdığı iddia edilen, edebiyat, fıkıh, tefsîr, kelâm, mantık gibi çeşitli
alanlarda adından söz ettiren ve el-Maḳâsıdü’ş-şâfiye fî şerḥi
ḫulâṣati’l-Kâfiye isimli
eseriyle ön plana çıkan Şâtıbî, nahvî ihtilâfların değerine yönelik müstakil
açıklamalar yapan önemli simalardan biridir. Fakat konu üzerinde yapılan akademik
çalışmalarda Ebû Hayyân üzerinde daha çok durulmuş hatta bazılarında Şâtıbî’ye
hiç atıfta bulunulmamıştır. Literatür taraması ve doküman analizi yöntemi
kullanılarak ele alınan makalenin amacı Şâtıbî’nin söz konusu eserinde nahiv
âlimleri arasında geçen ihtilâflara nasıl yaklaştığını tespit etmek ve yapılan
tartışmaların nahiv ilmi açısından fayda temin edip etmediğine yönelik
görüşlerini ortaya koymaktır. Makalede asıl-ferʿ, âmil nazariyesi, iʿrab, kelime türü ve sarfa yönelik bazı ihtilâfların
sonuçta herhangi bir farklı nahvî hükme tesiri olmadığı ya da gereksiz
bulunduğu Şâtıbî tarafından dile getirildiği sonucuna varılmıştır. Mevcut
akademik çalışmalardan farklı ve özgün olduğu düşünülen bu makalenin ilim
dünyasına katkı sağlayacağı umut edilmektedir.