KARE, sa.16, ss.10-24, 2023 (Hakemli Dergi)
Öz: Adını
Cermen kökenli bir Kuzey Avrupa kavmi olan Gotlara borçlu olan gotik, XII.
yüzyıldan günümüze dek çeşitli siyasi, toplumsal ve estetik yaklaşımları
adlandırmakta kullanılmıştır. Olumludan olumsuza sürekli anlam boyutları
arasında yol alan gotik, tarihsel gelişimi boyunca, mimariden edebiyata, yazı
stilinden hayat tarzına dek pek çok alanı etkilemiştir. Edebiyattaki etkisi ise
açık bir şekilde Aydınlanma döneminde görülmektedir. Gotik roman, İngiliz
edebiyatına özgü bir tür olarak görülmektedir ve Horace Walpole’un 1764 tarihli
The Castle of Otranto adlı romanıyla tarih sahnesine çıkmıştır.
Okurlarda korku ve dehşet yaratan gotik metinler, cinsellik, erotizm ve her
türden şiddet sahneleriyle kısa sürede sadece İngiltere’de değil, Almanya’da da
hızla yayılmıştır. Gotik roman, Alman edebiyatında korku yönü ön plana
çıkartılarak Schauerroman olarak adlandırılmıştır. Ancak gotik romanın
Alman edebiyatındaki karşılığı, Orta Çağ’daki hikâyeleri konu edinen eserleri
de kapsayacak şekilde genişletilerek Ritter-, Räuber- und Schauerromantik olarak
da adlandırılabilmektedir. Bu makalenin amacı, İngiliz ve Alman edebiyatlarında
gotik türün erken döneminde ortaya çıkan etkileşimleri ele almaktır. Bu amaçla,
çalışmada gotiğin kavramsal tarihinden bahsedildikten sonra Alman ve İngiliz
edebiyatında gotik türün yeri hakkında bilgi verilecek ve bu iki edebiyat
arasında var olan etkileşim somut eserler üzerinden açıklanacaktır.
Abstract: Gothic, which owes its name to the
Goths, a Northern European tribe of Germanic origin, has been used from the
12th century onwards to name various political, social, and aesthetic
approaches. Throughout its historical development, the gothic, which constantly
moves between dimensions of meaning from positive to negative, has influenced
many fields, from architecture to literature, from writing style to lifestyle.
Gothic influence in literature can be clearly seen during the Enlightenment
period. The Gothic novel is seen as a genre unique to English literature and
made its debut with Horace Walpole's The Castle of Otranto dated 1764
novel. With all their themes of sexuality, eroticism, and all kinds of
violence, and fear and horror inducing scenes, gothic texts spread rapidly not
only in England but also in Germany. Emphasizing its horror aspect, the gothic
novel is called Schauerroman in German literature. Extending to contain
works based on stories from the Middle Ages, the equivalent of the gothic novel
in German literature can also be called Ritter-, Räuber- und Schauerromantik. The aim of this article is to
examine the interactions in the early period of gothic literature in English
and German literatures. To this end, this study offers insights on the place of
Gothic genre in both German and English literary traditions after discussing
the conceptual history of the Gothic through the consideration of particular
works, the study also clarifies the relationship between these two literary
traditions.