Gayri Munsarif İsimlerde Kıyasın Rolü


Kişmir A.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sa.14, ss.79-102, 2018 (Hakemli Dergi)

Özet

Kıyas, Arap gramerinin oluşturulmasında önemli bir
kaynak olarak kullanılmıştır. Zira gramer âlimleri dil incelemelerinde kıyası
etkin bir şekilde kullanmışlardır. Onlar özellikle dilsel veriler arasındaki
benzerliklerden yola çıkarak dile dair genel kural ve kaideler tespit
etmişlerdir. Kıyas, her ne kadar bütün gramer konularının izahında birincil
kaynak olarak kullanılmasa da nahiv âlimleri gayr-i munsarif konusunu tamamiyle
kıyas yöntemiyle açıklamışlardır. Bu konuda Basra ve Kûfe dil ekolleri arasında
herhangi bir ihtilaf yoktur. Her iki ekol de bazı isimlerin bir yönüyle fiile
benzerliğini dikkate alarak onları diğer isimlerden farklı
değerlendirmişlerdir. Bu çalışma, kıyasın nahiv (gramer) meselelerinin
açıklanmasında vazgeçilmez bir kaynak ve yöntem olduğunu göstermesi açısından
önem arz etmektedir.