16. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, Şanlıurfa, Türkiye, 24 - 26 Ekim 2024, ss.199-217, (Tam Metin Bildiri)
5. Sınıf Öğrencilerinin Yazılı Anlatımlarındaki Yazım Yanlışlarının Öğretmen Görüşlerine Göre İncelenmesi
Dr. Öğr. Üyesi Demet SANCI UZUN
Kadriye HACISALİHOĞLU
Aysun VARLI
İlayda KURT
Dil becerilerinden olan yazma okul öğrenmeleri ile kazandırıldığı için en son gelişen; sıralama, sınıflama, ilişki kurma, eleştirme tahmin etme, analiz-sentez yapma, değerlendirme vb. zihinsel işlemleri gerektirdiği, gözden geçirilip öz düzenleme yapılabildiği için de en üst düzeydeki dil becerisidir. Günlük yaşam ihtiyaçlarından meslekî yaşama, akademik çalışmalara, insanlığın bilgi, kültür birikiminin sonraki nesillere aktarılmasına kadar çok alanda kullanılan yazma; ilkokuldan itibaren geliştirilmesi amaçlanan bir beceridir.
Bireysel ve toplumsal yaşam için son derece önemli olan yazma becerisi ile ilgili çalışmalar öğrencilerin anlamlı ve yaratıcı yazma konusunda da Türkçenin söz dizimine uygun cümle oluşturma, yazım ve noktalama kurallarına uyma konularında da hedeflenen başarı düzeyine ulaşmadıklarını göstermektedir. Yazım kurallarının öğrenilememesi ve uygulama düzeyinde beceriye dönüştürülememesinin nedenlerinin tespit edilmesi sorunların çözümü açısından önem taşımaktadır. Eğitim öğretim sürecinin temel unsuru öğretmenler olduğu için bu sorunların nedenleri onların görüşleri doğrultusunda ortaya çıkarılabilir. Bu nedenle araştırmanın temel amacı 5. sınıf öğrencilerinin yazılı anlatımlarındaki yazım yanlışlarının öğretmen görüşlerine göre incelenmesidir. Çalışmada bu amaç doğrultusunda 5. sınıf öğrencilerinin yazım hataları belirlenmiş, bu hatalara yönelik öğretmenlerin belirttiği nedenler tespit edilmiş ve nedenleri ortadan kaldırarak sorunun çözümüne yönelik öneriler oluşturulmuştur.
Bu çalışma, nitel araştırma çerçevesinde olgubilim (fenomenoloji) araştırması olarak desenlenmiştir. Araştırmada, doküman analizi ve görüşme yöntemleri kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak öğrencilerden edinilen yazılı materyaller ve öğretmenlerden görüşme formu ile elde edilen veriler kullanılmıştır. Yazılı metinlerdeki yazım hatalarının tespiti Rize ili Çayeli ilçesinde öğrenim gören 5. sınıf öğrencilerinden tesadüfi örneklem yoluyla oluşturulan çalışma grubundan, yazım hatalarının nedenleriyle ilgili veriler Rize ili Çayeli ilçesinde görev yapan Türkçe öğretmenlerinden elde edilmiştir. Öğrencilerden elde edilen dikte ettirilmiş metinler, serbest yazma yoluyla oluşturulan metinler ile öğretmenlerden görüşme yoluyla elde edilen bilgiler içerik analizi ile incelenmiş; kodlar ve temalar gruplandırılarak yazım hatalarının nedenleri tespit edilmiş; çıkarımlar yapılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Anahtar Kelimeler: Yazma, yazım kuralları, noktalama işaretleri, kâğıt düzeni, öğretmen görüşleri.