Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Dili ve Edebiyatı, cilt.4, sa.2, ss.1-33, 2023 (Hakemli Dergi)
TÜRKÇE KIRK HADİSLER VE HÂZÂ KİTÂBU HADÎSİ ŞERÎF RİSALESİNİN TÜRKÇE KIRK HADİS KATEGORİSİNDE İNCELENMESİ
Prof. Dr. Hasan Ali ESİR *
Özet
Kırk hadis, dinî türler arasında oldukça rağbet görmüştür. Arap edebiyatında ilk örnekleri miladi VIII. yüzyılın ikinci yarısından itibaren görülür. Popülerliğini zamanımıza kadar sürdürmüştür. Çok sayıda müellif kırk hadis kaleme almıştır. Sayıları hakkında rakam vermek şimdilik doğru olmaz. Çünkü yeni araştırmalarla yeni eserler keşfedilmektedir. İncelediğimiz risale de yeni keşfedilmiş bir eserdir. Üzerinde yapılmış bir çalışma tespit edemedik. Bu çalışmada eseri her yönüyle inceledik ve onun Türk edebiyatındaki yerini tespit etmeye çalıştık. Bunun için önce Türk edebiyatında genel olarak kırk hadisleri ele aldık; Türk edebiyatının dışında Şîa’da da kırk hadis geleneği olduğuna işaret ettik. Sonra yüzyıllar içerisinde Türk edebiyatında nispeten farklı özelliklere sahip kırk hadisleri irdeledik. Ardından araştırma konusu olan eseri tanıttık ve iki nüshaya dayanan karşılaştırmalı metnini gerekli açıklamalarla birlikte verdik. En son kısma eserin M nüshasının tamamı ile T nüshasının son sayfasını örnek olarak ekledik. Böylece içinde kırktan fazla hadis tercümesi bulunan mensur bir risaleyi kırk hadis kategorisinde değerlendirmiş olduk.
Anahtar Kelimeler: Dinî türler, hadis tercümesi, kırk hadis, Türk edebiyatı, yeni bir eserin keşfi.
THE EXAMINATION OF THE TURKISH FORTY HADITHS AND HAZA KİTAB HADITH SHARIF TREATISE IN THE TURKISH FORTY HADITH CATEGORY
Abstract
Forty hadiths were very popular among religious genres. It appears in Arabic literature from the second half of the VIII. century AD. It has maintained its popularity until our time. Many authors have written forty hadiths. It would not be correct to give a figure about their number for now because new works are revealed through new research. The treatise we examined is also a newly discovered work. We could not find any study conducted on it. In this study, we examined the work titled Haza Kitab Hadith Sharif in every aspect and tried to determine its place in Turkish literature. For this, we first discussed forty hadiths in Turkish literature in general and pointed out that there are forty hadith traditions in Shia as well as Turkish literature. Then, we examined forty hadiths with relatively different characteristics in Turkish literature over the centuries. Afterwards, we introduced the work, which is the subject of the research, and gave its comparative text based on two copies, together with the necessary explanations. In the last part, we added the entire M copy of the work and the last page of the T copy as an example. Thus, we evaluated a prose work in which there are more than forty hadith translations in the category of forty hadith.
Key Words: Religious genres, hadith translation, forty hadith, Turkish literature, discovery of a new work.