Akademik Veri Yönetim Sistemi
23. Ulusal Biyoloji Kongresi, Gaziantep, Türkiye, 5 - 09 Eylül 2016, ss.285
Bu çalışma ile Türkiye’de yayılış gösteren 26 Epilobium L. taksonunun polen özellikleri karşılaştırmalı olarak incelenerek palinolojik karakterlerin değişimleri ve önemleri taksonomik olarak değerlendirilmiştir.
Çalışma materyali Epilobium cinsinin Türkiye revizyonunu konu alan bir TÜBİTAK (113Z782) projesi kapsamında toplanan bitkilerden temin edilmiştir. Arazi çalışmaları esnasında polen ihtiva eden çiçek kısımları kağıt zarflar içerisine alındıktan sonra kurutularak preparasyon için saklanmıştır. Palinolojik çalışmalar ışık ve elektron mikroskobu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Işık mikroskobu için preparatlarının hazırlanmasında asetoliz yöntemi takip edilmiştir. Taramalı Elektron Mikroskobu (SEM) için ise izole edilen polenler stablar üzerine alınıp altınla kaplandıktan sonra incelenmeye hazır hale getirilmiştir. Belirlenen palinolojik karakterler, ışık ve elektron mikroskobu görüntüleri kullanılarak değerlendirilmiştir. Elde edilen palinolojik veriler ayrıca SYN-TAX 5.0 analiz programı kullanılarak sayısal olarak da analiz edilmiştir.
İncelenen taksonların trizonoporat polen tipine, oblat ya da suboblat polen şekline ve monad veya tetrahedral polenlere sahip olduğu belirlenmiştir. Ayrıca polenlere ait ekzin yüzeylerinin çizgili (striate), çubuklu (baculate), çubuklu ve düzensiz kısa çizgili (baculate-rugulate) veya düzensiz kısa çizgili (rugulate) süslemeler gösterdiği tespit edilmiştir.
Bu çalışma ile ülkemizde yayılış gösteren 26 Epilobium taksonunun palinolojik özellikleri bir bütün halinde detaylı olarak ilk kez incelenmiştir. Elde edilen bulgular polenlerin monad ya da tetrat halde bulunmaları, polen şekli ve ekzin yüzey süslenmesi gibi karakterlerin bazı taksonların ayrılmasında önemli katkılar sağladığını ortaya koymuştur. Ayrıca nümerik analizler, elde edilen bulguların daha önce ülkemiz türleri üzerinde yapılan morfolojik çalışmalardan elde edilen bulgularla uyumlu olduğunu göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Polen, Epilobium, nümerik analiz, Türkiye