Türk-Macar Türkolojisinin Önemli Temsilcilerinden Hasan Eren ve Etimoloji Üzerine değerlendirmeleri

Creative Commons License

Altaş S.

4. Uluslararası Balkanlarda Türkçe Öğretimi ve Türkoloji Sempozyuymu. Göçün İzleri. , Konya, Türkiye, 5 - 07 Kasım 2025, ss.243-265, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Konya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.243-265
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hasan Eren Bulgaristan’ın Vidin şehrinde doğmuş, Bulgar Lisesinden mezun olduktan sonra Macaristan’da 1937-1938 öğretim yılında Budapeşte Üniversitesi Türkoloji bölümüne kayıt yaptırmış ve burada zamanın en ünlü Türkologları Gyula Németh ve Lajos Fekete’den Türkçe dersleri okumuştur. Daha sonra Türkiye’ye gelip Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’nde Hungaroloji ve Türk Dili ve Edebiyatı kürsülerinde dersler vermiştir. Eren, Türk ve Macar Türkolojisi alanlarında önemli bir bilim insanı olarak tanınmaktadır. Balkan kökenli olması ve Macaristan’daki akademik eğitimi, onun disiplinler arası bir bakış açısıyla Türk ve Macar dillerinin tarihî gelişimini incelemesine olanak sağlamıştır. Eren’in çalışmaları, iki dil arasındaki etkileşimlerin ve ortak kelime kökenlerinin araştırılmasına odaklanarak etimoloji alanına önemli katkılar sunmuştur. Eren, özellikle Macar Türkolojisinin Türkiye’de gelişmesinde öncü bir rol üstlenmiş, Türkiye ile Macaristan arasındaki akademik iş birliğinin güçlenmesine zemin hazırlamıştır. Bu bağlamda, Türk-Macar kültürel ve dilsel ilişkilerinin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlamıştır. Hasan Eren’in etimolojiye yaklaşımı, kelime kökenlerinin belirlenmesinde disiplinler arası yöntemleri ön planda tutar. Eren, dildeki kelime alışverişlerinin tarihî, kültürel ve sosyal bağlamlarını detaylıca analiz ederek, dillerin dinamik ve karşılıklı etkileşim içinde olduğunu vurgulamıştır. Bu yaklaşım, Balkan dilleri, Macarca ile Türkçe arasındaki etimolojik ilişkilerin ortaya konulmasında temel oluşturmuştur.

Hasan Eren’in Türk-Macar Türkolojisi ve etimoloji alanındaki çalışmaları, dil bilimi literatüründe önemli bir yere sahiptir. Onun disiplinler arası ve kültürlerarası yaklaşımı, günümüzde dil bilim ve tarih çalışmalarında yol gösterici niteliktedir. Eren’in mirası, akraba kültürler arasındaki akademik diyaloğun gelişmesine ve dilsel etkileşimlerin daha iyi anlaşılmasına katkı sunmaya devam etmektedir.

Bu çalışma Hasan Eren’in Türk-Macar Türkoloji’sine yaptığı katkılarını, Türk etimolojisi alanındaki çalışmalarını ve yaptığı değerlendirmeleri içermektedir. Çalışma, kaynak analizine ve içeriklerin yorumlanmasına dayalı olarak yapılmıştır. Araştırma, Eren’in akademik mirasını ve yöntemsel yaklaşımını günümüz dil bilimi ve tarih çalışmalarında rehberlik edecek şekilde yorumlamayı ve içerik ve analizler yoluyla Türk dilinin geçmişten günümüze kadar olan varlığının Eren’in görüş ve düşünceleri ışığında değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Böylece çalışma, Türk-Macar kültürel ve dilsel ilişkilerinin tarihî gelişimi ile etimoloji alanındaki katkılarını disiplinler arası bir perspektifle ortaya koymayı hedeflemekte, elde edilen bulgular, Eren’in bilimsel düşüncesinin günümüz literatüründeki yerini güçlendirmekte ve dilsel etkileşimlerin anlaşılmasına yönelik kapsamlı ve sistematik bir temel sağlamaktadır.