Mekân Endekslerinin Hesaplanmasında Çok Değişkenli Bir Yaklaşım Türkiye de Seçilmiş 19 İlin Tüketici Fiyat Endekslerine Göre Karşılaştırılması

Creative Commons License

Albayrak A. S.

4. İstatistik Kongresi Bildirileri, Antalya, Türkiye, 20 - 22 Mayıs 2005, cilt.1, ss.180-181

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.180-181
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Bu çalışmada Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE) tarafından seçilmiş 19 ilin Ocak 2004 ayına ait 253 malın fiyatlarına çok değişkenli istatistik tekniklerden Temel Bileşenler Analizi (Principal Component Analysis, PCA) uygulanarak, söz konusu iller için standart tüketici fiyat endeksleri hesaplanmaktadır. Çok boyutlu bir yaklaşımla hesaplanan endeksler sayesinde 19 il genel, gıda, giyim, konut, ev eşyası, sağlık, ulaşım, eğitim gibi farklı TÜFE değerleri ile karşılaştırılmaktadır. 253 boyutlu temel bileşenler modelinin genel TÜFE endeksi sonuçlarına göre, parantez içindeki değerler genel TÜFE değerlerini göstermek üzere, en pahalı dört il arasında sırasıyla Zonguldak (2,123), İstanbul (1,981), Ankara (1,091) ve İzmir (0,852); en ucuz dört il arasında ise sırasıyla Malatya (-1,628), Kayseri (-1,442), Konya (-1,002) ve Denizli (-0,891) yer almaktadır.

 The aim of this study is to establish, with a multivariate approach, the standard consumer price indexes for 19 urban settlements which are chosen by State Institute of Statistics (SIS) for January 2004. These indexes are searched by the principal component analysis which is the most appropriate among a number of statistical techniques by using 253 item prices that are chosen from a large number of distinct fields, such as food, clothing, dwelling, house goods, health, transportation, education, hotel and restaurant. Selected 19 provinces can be compared with ten different indexes which are general, food, clothing, dwelling, house goods, health, transportation, education, hotel and restaurant and other. The results show that the most expensive provinces based on general index are Zonguldak (2,123), Istanbul (1,981), Ankara (1,091), Izmir (0,852) and the cheapest urban settlements are Denizli (-0,891), Konya (-1,002), Kayseri (-1,442) and Malatya (-1,628) respectively.