Predicting the Trend and Seasonal Factors of Total Suspended Particles TSP Levels in Trabzon Seasonal and Weighted Least Squares Regression (Trabzon’da Toplam Asili Partiküller Düzeylerindeki Trendin ve Mevsimlik Faktörlerin Tahmin Edilmesi: Mevsimsel ve Ağırlıklı Regresyon Analizi)

Creative Commons License

Albayrak A. S.

Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.4, sa.8, ss.73-88, 2008 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 8
  • Basım Tarihi: 2008
  • Dergi Adı: Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.73-88
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan Trabzon’da kış mevsiminde hava kirliliği en önemli çevre sorunlarından birisidir. Uzun zamandan beri rutubetli iklimin yanında yoğun kentleşme çok önemli çevre sorunlarına neden olmaktadır. Hava kalite yönetiminin temel hedeflerinden birisi de herhangi bir bölgedeki hava kalitesi üzerinde etkili olan trend veya mevsimsellik gibi faktörleri tahmin etmektir. Bu çalışmada Trabzon’da toplam asılı partiküller maddede düzeylerindeki trend ve mevsimlik faktörler en uygun ve güvenilir tekniklerle araştırılmaktadır.

Araştırmada Ocak 1996 ile Haziran 2007 tarihleri arasındaki aylık asılı partiküller serisi kullanılmaktadır. Ağırlıklı regresyon analizi ile elde edilen en uygun sonuçlarda düzeltilmiş-R2 değerinin %83,8 ve toplam asılı partiküller düzeylerinin Ocak 1996-Haziran 2007 döneminde yıllık trendinin pozitif ve yaklaşık olara 0,08 um/m3 olduğu ve bunun 0,681 anlamlılık düzeyine sahip olduğu anlaşılmaktadır.

In winter season the air pollution is the one of the most important environmental problems in Trabzon, located in Eastern Black Sea Region of Turkey. The humid climate as well as the densely populated urbanization cause serious problems for a long time period. One of the main targets of air quality management is to estimate the influence of different factors such as trend and seasonality upon air quality levels in a given area. In this paper, an attempt has been made to identify and estimate the trend and seasonal factors in TSP in Trabzon using accurate and reliable techniques.

The data used in this study is concerned with monthly measurement levels of TSP taken from January 1996 through May 2007. The most accurate WLS regression results show that the adjusted–R2 is about 83,8% and the monthly averages of TSP do not have a clear trend over the period 1996–2007, the trend estimate is only about 0,08 points per year, which has a statistical significant of 0,681.