Research Information System
Kadınların mesleki eğitimi ve kadın isthidamı, Ankara, Turkey, 13 December 2017
Kadınların teknoloji alanında başarılı olamayacağı ile ilgili genel bir ön yargının var olduğu bilinmektedir. Teknoloji ile ilişkili meslekler genelde
erkek egemen, kadınlar tarafından tercih edilmeyen bir alan olarak ifade edilir. Türkiye hanelerde bilişim teknolojileri kullanımı anketinin
2017 sonuçlarına bakıldığında, erkeklerin bilgisayar kullanım oranı %65,7 iken kadınların %47,7; erkeklerin internet kullanım oranı %75,1
iken kadınların %58,7’dir. Bilgisayar ve internet kullanımlarının erkeklere göre az olması, kadınların bu alanda yetersiz olduğu anlamını
taşımazken, Türkiye’de önemli e-ticaret şirketlerin, trendyol.com, bebeshop.com, evmanya.com kurucularının kadın olması, kadınların bu alanda
desteklenmelerinin önemini vurgulamaktadır.
Bilgisayar programcılığının tarihine bakıldığında, 1970 yıllarında ilk programlama dilini bir kadının geliştirdiği, üstelik bu dönemlerde bilgisayar
programlamanın genç kadınlarla ilişkilendirildiği görülmektedir. Bu durumun 1980 yıllarında kişisel bilgisayarların evlere girmesiyle değiştiği,
erkeklerin bilgisayarlarla daha fazla vakit geçirmesi ve erkek çocuklarına oyuncak olarak bilgisayar hediye edilmesi vb. durumlar ile toplumsal
önyargıların oluştuğu tahmin edilmektedir. Günümüzde bilgisayar programlama konusu küresel olarak önem verilen bir konu olup özellikle kız
çocuklarının bu alanda desteklenmesi için yatırımlar yapılmaktadır. 2000’li yıllar itibariyle kadın programcıların ve yöneticilerin yahoo, google
gibi büyük teknoloji şirketlerinde rol almaya başlaması ile bu alanın erkek egemen bir alan olması konusundaki ön yargı kırılmaya başlamıştır.
Bu çalışmada, Türkiye’de bilgisayar programlama alanına ara eleman yetiştirmek amaçlı kurulan bilgisayar programlama bölümlerinde çalışan
öğretim elemanının cinsiyet oranları araştırılmış, ayrıca doğu karadeniz bölgesinde programlama alanında okuyan kız öğrencileri için bilgisayar
programlamaya tutum ölçeği uygulanmıştır.
YÖK sisteminde kayıtlı Vakıf ve Devlet üniversitelerindeki toplam 272 Meslek Yüksek Okulu Bilgisayar Programcılığı ve Teknolojileri bölümlerindeki
kadın ve erkek öğretim elemanları sayıları elde edilmiş, kadın öğretim elemanı sayısının alandaki toplam öğretim elemanlarının sadece %20’sini
oluşturduğu görülmüştür. Bunun yanında, Rize, Trabzon ve Artvin şehirlerindeki Meslek Yüksek Okullarının Bilgisayar Programcılığı bölümü 2.
sınıf öğrencilerinden olan 13 kız öğrenci üzerinde “Bilgisayar Programlamaya Karşı Tutum Ölçeği” uygulanmıştır. Bu öğrencilerin %60’ı bilgisayar
programlama problemlerini çözmede kendine güvendiğini, bir programlama problemi ile karşılaştığında onu çözünceye kadar uğraşacağını, %40’ı
ise bu konuda kararsız olduğun belirtmiştir. Öğrencilerin %23’ü birçok dersin üstesinden geldiği halde programlama problemlerinde becerisinin
olmadığını, yine %23’ünün bu konuda kararsız olduğunu söylemiş, %75’i programlamanın değerli ve faydalı olduğunu, sonraki çalışmalarında
programlamaya ihtiyacı olacağını ve iş bulmasında yardımcı olacağını belirtmiştir. Öğrencilerin %30’u bir program üzerinde çalışmaya başlarsa
durmakta zorlanacağını, hemen anlayamadığı bir bilgisayar programlama problemlerinin kendisini kamçılayacağını ifade etmiştir. Özellikle
yükseköğrenimdeki bilgisayar programlama alanında kadın öğretim elemanlarının sayısının artırılması, bunun kız öğrenciler için örnek olması ve
tutumların değiştirilmesi için kız çocuklarının bu alanda desteklenmesi küçük yaşlardan itibaren devlet tarafından teşvik edilmelidir.