Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.141-169, 2020 (Hakemli Dergi)
Çalışma, 1997 yılında Türkiye liderliğinde oluşturulan Gelişen Sekiz (D-8) Ekonomik
İşbirliği Örgütü kapsamında 1997-2018 sürecinde gerçekleşen askeri harcamalar ve
ekonomik büyüme ilişkisinin panel veri yöntemi ile incelenmesini içermektedir. Kamu
harcamalarının bir kalemi olan askeri harcamalar, gelişen dünya ekonomisi
paralelinde ekonomik işbirliği örgütleri açısından da son derece önem arz eden bir
konumdadır. Bu kapsamda çalışmada, tamamı Müslüman ülkelerden oluşan D-8
ülkelerinin ekonomik büyüme gerçekleşmeleri askeri harcamalar, sabit sermaye
oluşumları, dışa açıklık oranı ve işsizlik oranı değişkenleri kullanılarak dengeli panel
analizi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre, askeri
harcamaların GSYİH içerisindeki payının ekonomik büyüme üzerinde istatistiki
olarak anlamlı bir etkisine rastlanmamakla birlikte, askeri harcamaların ithalat
içerisindeki payının artması halinde büyüme üzerinde negatif bir etkinin söz konusu
olduğu tespit edilmiştir. Bu sonucun ekonomik bakımdan dışa bağımlılık ile
açıklanması mümkündür. Nitekim yatırım kaynaklarının askeri harcamalara
yönelmesi ve bu harcamaların ithalat ağırlıklı olması durumunda büyümenin
olumsuz etkilenmesi beklentiler dahilindedir. Benzer şekilde dışa açıklık oranında
meydana gelen artışların nispi olarak ithalatın ihracattan fazla olmasından
kaynaklanması da ekonomik büyümeyi negatif yönde etkileyebilecektir. Ek olarak, sabit sermaye oluşumlarında yaşanan artışların ve işsizlik oranı azalmalarının ise
büyüme üzerinde pozitif etkiler yaratması gelişen ülkeler açısından beklenen bir
sonuçtur.
Anahtar Kelimeler: Ekonomik büyüme, askeri harcamalar, sabit sermaye oluşumu,
dışa açıklık, işsizlik, panel veri.
The study involves the examination of the relationship between military expenditures
and economic growth within Developing Eight (D-8) Organization for Economic
Cooperation, which was formed under the leadership of Turkey in 1997, from 1997 to
2018 by using panel data method. Military spending, which is an item of public
spending, is also very important for economic cooperation organizations in parallel
with the evolving global economy. In this context, the economic growth of D-8
countries, which are all Muslim countries, was analyzed through the balanced panel
analysis model using the variables of military expenditures, fixed capital formation,
openness rate and the unemployment rate in the study. According to the findings
obtained from the analysis, it was determined that although the share of military
expenditures in GDP is not statistically significant, there was a negative impact on
growth if the share of military expenditures in imports increases. It is possible to
explain this result with economically foreign dependency. As a matter of fact, in case
the investment resources are directed towards military expenditures and these
expenditures are imported goods, the growth can be affected adversely. Similarly, the
increase in the openness ratio led by the fact that imports are relatively more than
exports may also affect the economic growth negatively. In addition, the increases in
fixed capital formation and unemployment rate decreases are expected to have
positive effects on growth for developing countries.
Keywords: Economic growth, military expenditures, fixed capital formation,
openness, unemployment, panel data.