D-8 ÜLKELERİNDE ASKERİ HARCAMALAR VEEKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNE PANEL VERİ ANALİZİ


Ayla D.

Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.141-169, 2020 (Hakemli Dergi)

Özet

Çalışma, 1997 yılında Türkiye liderliğinde oluşturulan Gelişen Sekiz (D-8) Ekonomik

İşbirliği Örgütü kapsamında 1997-2018 sürecinde gerçekleşen askeri harcamalar ve

ekonomik büyüme ilişkisinin panel veri yöntemi ile incelenmesini içermektedir. Kamu

harcamalarının bir kalemi olan askeri harcamalar, gelişen dünya ekonomisi

paralelinde ekonomik işbirliği örgütleri açısından da son derece önem arz eden bir

konumdadır. Bu kapsamda çalışmada, tamamı Müslüman ülkelerden oluşan D-8

ülkelerinin ekonomik büyüme gerçekleşmeleri askeri harcamalar, sabit sermaye

oluşumları, dışa açıklık oranı ve işsizlik oranı değişkenleri kullanılarak dengeli panel

analizi ile incelenmiştir. Analiz sonucunda elde edilen bulgulara göre, askeri

harcamaların GSYİH içerisindeki payının ekonomik büyüme üzerinde istatistiki

olarak anlamlı bir etkisine rastlanmamakla birlikte, askeri harcamaların ithalat

içerisindeki payının artması halinde büyüme üzerinde negatif bir etkinin söz konusu

olduğu tespit edilmiştir. Bu sonucun ekonomik bakımdan dışa bağımlılık ile

açıklanması mümkündür. Nitekim yatırım kaynaklarının askeri harcamalara

yönelmesi ve bu harcamaların ithalat ağırlıklı olması durumunda büyümenin

olumsuz etkilenmesi beklentiler dahilindedir. Benzer şekilde dışa açıklık oranında

meydana gelen artışların nispi olarak ithalatın ihracattan fazla olmasından

kaynaklanması da ekonomik büyümeyi negatif yönde etkileyebilecektir. Ek olarak, sabit sermaye oluşumlarında yaşanan artışların ve işsizlik oranı azalmalarının ise

büyüme üzerinde pozitif etkiler yaratması gelişen ülkeler açısından beklenen bir

sonuçtur.

Anahtar Kelimeler: Ekonomik büyüme, askeri harcamalar, sabit sermaye oluşumu,

dışa açıklık, işsizlik, panel veri.

The study involves the examination of the relationship between military expenditures

and economic growth within Developing Eight (D-8) Organization for Economic

Cooperation, which was formed under the leadership of Turkey in 1997, from 1997 to

2018 by using panel data method. Military spending, which is an item of public

spending, is also very important for economic cooperation organizations in parallel

with the evolving global economy. In this context, the economic growth of D-8

countries, which are all Muslim countries, was analyzed through the balanced panel

analysis model using the variables of military expenditures, fixed capital formation,

openness rate and the unemployment rate in the study. According to the findings

obtained from the analysis, it was determined that although the share of military

expenditures in GDP is not statistically significant, there was a negative impact on

growth if the share of military expenditures in imports increases. It is possible to

explain this result with economically foreign dependency. As a matter of fact, in case

the investment resources are directed towards military expenditures and these

expenditures are imported goods, the growth can be affected adversely. Similarly, the

increase in the openness ratio led by the fact that imports are relatively more than

exports may also affect the economic growth negatively. In addition, the increases in

fixed capital formation and unemployment rate decreases are expected to have

positive effects on growth for developing countries.

Keywords: Economic growth, military expenditures, fixed capital formation,

openness, unemployment, panel data.