Akademik Veri Yönetim Sistemi
V. Uluslararası Necmettin Erbakan Üniversitesi Hukuk Kongresi, Konya, Türkiye, 23 - 25 Mayıs 2025, (Yayınlanmadı)
1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda 4751 sayılı Kanun’la yapılan değişiklikle birlikte emlak vergisinde beyan esası kaldırılarak, vergi değerini tadil eden sebeplerin meydana gelmesi halinde bildirim verilmesi esası getirilmiştir. Ayrıca bildirimde bulunma ödevine aykırı hareket edilmesi durumunda verginin idarece tarh edileceği düzenlenmesine karşın, vergi ziyaı cezası kesilebileceğine dair açık bir kurala yer verilmemiştir. İşte bu durum Bölge İdare Mahkemeleri’nin ve Danıştay’ın vergi değerini tadil eden sebeplerin bulunması halinde bunları bildirmeyen mükellefe, bu hareketinden ötürü vergi ziyaı cezası kesilemeyeceği yönünde karar vermesine yol açmıştır.
Bu kararlar birtakım sorunlar ortaya çıkarabilecektir. İlk sorun 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun genel kanun niteliği hakkındadır. Vergi Usul Kanunu m. 1’de bu husus açıkça öngörülmüş ve gümrük idareleri tarafından alınan vergi ve resimler hariç genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu bakımdan, Emlak Vergisi Kanunu’nda Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen vergi ziyaına ilişkin hükümlere atıf yapılmamış olması, ilgili hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. Aksi bir düşünce, Vergi Usul Kanunu’nun açık hükmüne rağmen genel kanun niteliğinin sınırlandırılması anlamına gelecektir.
İkinci sorun vergi ziyaının tanım ve kapsamı açısından ortaya çıkmaktadır. Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay kararlarında vergi ziyaına sebebiyet verilmesi için beyana dayalı bir vergilendirme sürecinin yürütülmesi gerektiği vurgulanmaktadır. Ancak Vergi Usul Kanunu m. 341/1 hükmünden de görülebileceği üzere vergi ziyaa uğraması için vergilendirme ile ilgili ödevler açısından bir kısıtlama bulunmamaktadır. Bu husus ayrıca beyanda bulunma ile bildirimde bulunma ödevleri arasında nitelik itibariyle farklılık bulunduğu sonucuna yol açabilecektir.
Bir diğer sorun ise bir kabahatin tanım ve kapsamına yer verildikten sonra, ayrıca kabahati meydana getirecek fiillerin kanun koyucu tarafından açıkça düzenlenip düzenlenmemesi gerektiği ile ilgilidir. Bildirimde bulunma ödevinin zamanında yerine getirilmemesi de dahil olmak üzere vergi ziyaı sonucunu doğuracak çok çeşitli yolların bulunduğu göz önüne alındığında, kanun koyucunun her bir fiili tek tek saymak yerine genel bir tanıma yer verilmesi makul karşılanmalıdır.
Yukarıda yer verilen gerekçelere dayanarak, ilgili Bölge İdare Mahkemeleri ve Danıştay kararları da değerlendirilmek suretiyle, vergi değerini tadil eden sebeplerin meydana gelmesi halinde bildirimde bulunma ödevine aykırı hareket eden mükelleflere vergi ziyaı cezası kesilebileceği sonucuna ulaşmış bulunmaktayız.
In the Property Tax Law No. 1319, with the amendment made by Law No. 4751, the duty of declaration in property tax was abolished, and the notification method was introduced in case of events that alter the tax value. In addition, although it is regulated that the tax will be assessed by the tax authority if the notification obligation is violated, there is no clear rule stating that a tax loss penalty can be imposed. This situation has led to the Regional Administrative Courts and the Council of State deciding that a tax loss penalty cannot be imposed on taxpayers who fail to notify the authorities about the events that change the tax value.
These decisions may raise some issues. The first issue concerns the general nature of the Tax Procedure Law No. 213. In Article 1 of the Tax Procedure Law, this is clearly stated, and it is specified that the provisions will apply to taxes, duties, and fees entering the general budget, except for those collected by customs administrations, as well as taxes, duties, and fees related to special provincial administrations and municipalities. Therefore, the fact that the Property Tax Law does not refer to the provisions of the Tax Procedure Law related to tax loss will not prevent the application of the relevant provisions. A contrary opinion would mean limiting the scope of the general law, despite the clear provision of the Tax Procedure Law.
The second issue arises in terms of the definition and scope of tax loss. In the decisions of the Regional Administrative Courts and the Council of State, it is emphasized that a tax loss can only occur if a taxation process based on declaration is followed. However, as can be seen from the Article 341/1 of the Tax Procedure Law, there is no restriction in terms of the taxpayer's duties for the occurrence of tax loss. This can lead to the conclusion that there is a qualitative difference between the obligation to make a declaration and the obligation to notify.
Another issue concerns whether the actions that would lead to a tax misdemeanor should be explicitly regulated by the legislator after defining the misdemeanor and its scope. Considering the various ways in which the failure to fulfill the notification obligation in time could lead to tax loss, it would be reasonable for the legislator to provide a general definition instead of listing each action individually.
Based on the reasons provided above, and after evaluating the relevant Regional Administrative Courts’ and the Council of State’s decisions, we have concluded that taxpayers who fail to fulfill the obligation to notify in the event of circumstances that alter the tax value may be subject to a tax loss penalty.