Karadeniz Araştırmaları, cilt.17, sa.65, ss.117-137, 2020 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, 1950-1980 yılları arasında ilk ve orta dereceli örgün eğitimin Rize’deki
gelişimini incelemektir. Rize’de 1950 yılında 150 ilkokul ve 5 orta dereceli okul vardı. Bu okullarda
toplam 14.119 öğrenci öğrenim görüyordu. 1980’e gelindiğinde ilkokul sayısı 3, orta dereceli okul
sayısı 13 ve bu okullarda okuyan öğrenci sayısı 5 kat arttı. Geçen zaman zarfında ilin eğitim
durumunda ciddi ilerleme sağlandı. İlk kademe eğitiminde ülke ortalaması neredeyse yakalandı.
Ancak ortaokul ve lise eğitimlerinde ülke ortalamasının çok altında kalındı. Bunun yanında okuryazar ve kız öğrenci oranlarında da genel ortalamaya ulaşılamadı. İstenen seviyeye
gelinememesinin nedenleri olarak başta öğretmen, araç-gereç ve okul eksiklikleri akla gelse de
ülke şartları düşünüldüğünde benzer eksikliklerin pek çok ilde olduğu görülür. Dolayısıyla asıl
neden, Rizelilerin eğitime gereği kadar önem vermemesidir. Bunda daha çok ekonomik
nedenlerden ötürü gurbetçiliğin çok olması ve iş hayatına erken yaşlarda başlanılması önemli
etkenlerdir. Bir diğer önemli neden halkın kadınların okumasına sıcak bakmamasıdır. Çalışmada
başta TÜİK verileri olmak üzere ağırlıklı olarak birinci el kaynaklardan faydalanılmıştır.