Akademik Veri Yönetim Sistemi
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerde (KOBİ) Muhasebe ve Finansman Üzerine Güncel Araştırmalar, Hasan AYAYDIN,Ceyda YERDELEN KAYGIN, Editör, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.433-466, 2021
Ulusal ekonomiler için vazgeçilmez girişimler olarak adlandırılan KOBİ’ler 1960’lardan itibaren daha çok anılmaya başlanmış, 1970’lerde dünya çapında yaşanan kriz ardından önemli hale gelmiş ve özellikle 1980’lerden sonra fonksiyonlarıyla ekonomide önemli hale gelmeye başlanmıştır. Bu önem; neredeyse tüm dünya ekonomilerinde yüklendikleri istihdam sorumluluğu, yarattıkları katma değer hacmi, tüm işletmeler içerisindeki payları, çeşitli ekonomik amaçlara hizmet etmeleri gibi pek çok sonuç ile ortaya konabilir. Büyük işletmelere karşı dezavantajlı olduğu durumlar göz ününe alınarak, ekonomik açıdan, desteklenmelerine ve teşvik edilmelerine yönelik pek çok politika geliştirilmiştir. İçinde bulundukları ulusal ekonominin gücüne göre büyüklükleri ve/veya küçüklükleri itibariyle farklı şekillerde sınıflandırılan KOBİ’ler için literatürde ortak bir tanıma varılamamıştır. Türkiye’de ise Gümrük Birliği Anlaşması sonrası ve Avrupa Birliği müktesebatına uyum gereği KOBİ’lere yönelik düzenlemeye gidilmiş ve KOBİ’ler tanımlanmak üzere sınıflara ayrılmıştır.
Yaşanan COVID 19 Küresel Salgını bir sağlık sorunu olmasına karşın
olumsuz etkileri her alanda hissedilmektedir. Ekonomik, sosyal ve kültürel
yönden olumsuz olan pek çok etkisinin giderilmeye çalışıldığı bu dönemde,
ekonominin can damarı olan KOBİ’lerin faaliyetlerinin sıhhatli bir şekilde
sonraki dönemlerde de devam etmesi için gerekli önlemlerin alınması
hedeflenmiştir. Bu hedef devletin ekonomik aynı zamanda sosyal görevleri
arasındadır. KOBİ’lerde istihdam edilen çalışan sayısı ve onların ekonomiye
diğer katkıları düşünüldüğünde, KOBİ’lerin varlıklarının devam edemediği bir
ekonomide yaşanacak buhranın büyüklüğü, devletleri; bu önlemleri almaya
yöneltmektedir. Türkiye’de doğrudan destekler yanında teşvikler ve vergi
kolaylıkları ile gelir ve katma değer vergisi (KDV) bakımından mükellefiyeti bulunan
KOBİ’ler desteklenmiş ve desteklenmelerine devam edilmektedir. Bu çalışmada
Türkiye’de aynı zamanda KOBİ’lere ve özellikle KOBİ türlerinden biri olan küçük
ölçekteki işletmelere yönelen, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca ilan edilen iki
mücbir sebep hali konu edilmiştir. KOBİ’lerin hukuken tanımlandığı bu
çalışmada, ekonomideki yerleri ve önemine vurgu yapılmış, diğer yandan mücbir
sebep müessesesinin hukuki niteliğine değinilmesi ardından mücbir sebep
uygulaması detaylarıyla örneklendirilmiştir.