Akademik Veri Yönetim Sistemi
Toplum Ekonomi Vergi Teorik ve Ampirik Değerlendirmeler, Osman Geyik,Gamze Yıldız Şeren, Editör, Gazi Kitabevi, Ankara, ss.41-77, 2023
Modern anlamda sigorta kavramı, tarihsel olarak, yakın dönemlerde karşımıza çıkmaktadır. Tam anlamıyla sigorta kavramının ne zaman kullanıldığı konusunda kesin bir tarih verilmesi mümkün olmasa da uygulama açısından bakıldığında sigortacılık ve benzeri uygulamaların ilkçağ ilkel toplumlarına dayandığı ifade edilebilir. Başlangıçta ilkel toplumlarda, insanların can ve mal güvenliklerini teminat altına almak üzere karşılıklı birbirlerini koruma güdüsü ile riskleri ortadan kaldırmaya yönelik ortak çalışmaları birçok çalışmada sigorta kavramının başlangıcı olarak kabul edilmektedir. İlerleyen dönemde ise kendine yeter toplum yapısından çıkılması ile ticaret ilişkilerinin artması neticesinde bireylerin karşılıklı olarak uyguladıkları sigorta ve benzeri uygulamaların, sigortacılık kavramının boyut değiştirmesinde önemli etkisi olmuştur. Sigorta her ne kadar bugün veya gelecekte karşılaşılabilecek mutlak olmayan muhtemel risklere karşı korunma/güven sağlamak amacıyla gerçekleştiriliyor olsa da ekonomik açıdan önemli bir yerinin olduğu da bir gerçektir. Sigorta uygulamasının tarihsel gelişimi incelendiğinde, bu gelişmede ticari faaliyetlerin artmasının önemli bir yerinin olduğu ve benzer şekilde, bir döngü olarak ifade edilecek olursa, sigortacılığın gelişiminin de ticari faaliyetlerin artmasında etkili olduğu açıkça görülmektedir. Bu açıdan bir bilim olarak sigortacılığın İktisat Tarihi açısından önemli bir yere sahip olduğu ifade edilebilir. Çalışmanın ilk bölümünde sigortacılık kavramının ortaya çıkışı ve gelişimi ilgili literatür üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışmanın ilerleyen bölümlerinde ise Osmanlı Devleti’nde sigortacılığın ortaya çıkışı, gelişim süreci ve halkın sigortacılığa bakışı üzerinde kısaca durulmuştur. Son olarak, T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivinden elde edilen belgelerden Osmanlı dönemine ait sigortacılık örnekleri sunulmuştur.
The concept of insurance in the modern sense has historically emerged in recent times. Although it is not possible to give a precise date on when the concept of insurance was used in its full sense, it can be stated that insurance and so forth practices are based on the primitive societies of antiquity. In the beginning, in primitive societies, people co-working together to eliminate risks with the motive of mutual protection to guarantee the safety of life and property is accepted as the beginning of the concept of insurance in many studies. In the following period, as a result of the growth of the self-sufficient society structure and the increase in trade relations, the mutually applied insurance and similar practices of individuals had a significant impact on the dimension of the concept of insurance. Although insurance is carried out to provide protection/confidence against possible non-absolute risks that may be encountered today or in the future, it is also a fact that it has an important economic aspect. When the historical development of insurance practice is examined, it is clearly seen that the increase in commercial activities has an important role in its development, and similarly, if it can be expressed as a cycle, the development of insurance also has an impact on the increase in commercial activities. When considered from this point of view, it can be stated that insurance, as a science, has an important place in Economic History. In the first part of the study, the emergence and development of the concept of insurance were evaluated through the related literature. In the following parts of the study, the emergence of insurance in the Ottoman Empire, its development process, and the public view of insurance are briefly discussed. Finally, among the documents obtained from the Presidency of the Republic of Turkey Directorate of State Archives’ Ottoman Archives, examples of insurance from the Ottoman period are presented.