Türkiye’de İller Ve Bölgelerin Ekonomik Gelişme Düzeyleri Arasındaki Uzun Dönemli İlişkiler

Kızıltan A., Ersungur Ş. M.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.10, sa.2, ss.269-286, 2007 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2007
  • Dergi Adı: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.269-286
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Hayır

Özet

Dengesiz gelişme yaklaşımına göre , iktisadi gelişme ile birlikte belirli bölgelerin ya da merkezlerin ön plana çıkması, bu bölgelerin zamanla diğer bölgelerin gelişmesi ya da gerilemesine yol açması muhtemeldir. İşleyen bu süreç, serbest piyasa mekanizması içerisinde gelişmenin zamanla tüm bölgelere yayılmasını ve böylece ülkelerin aynı zamanda genel kalkınma düzeylerinin ileri gitmesini beraberinde getirir. 1987-2001 dönemini kapsayan zaman serisi GSYİH verilerine göre Türkiye’de gerek bölge ve gerekse iller arasındaki gelişme ilişkilerinde, gelişmiş bölgeler diğer bölgeleri mutlak anlamda geri bırakmamaktadır. Diğer bir ifadeyle bütün bölgelerin GSYİH verileri, zaman içerisinde aynı yönde hareket etmekte ve aralarında yüksek ve anlamlı korelasyonlar bulunmaktadır. Ancak bölge ve iller arasındaki gelişme farklılıkları da azalmamakta, hatta göreceli olarak artmaktadır. Bunun nedeni, zaman serisi verileri kullanılarak elde edilen uzun dönemli ortalama büyüme oranlarının farklı büyüklüklere sahip olmasıdır. Geri kalmış bölgeler düşük büyüme oranlarına sahip iken, gelişmiş bölgeler daha yüksek büyüme oranlarına sahiptir. Buna göre Türkiye’de bölgelerarasında gelişme düzeyi itibariyle bir ıraksama sürecinin yaşandığını ifade edebiliriz. Ayrıca, uzun dönemde bölge ve iller arasında merkezden çevreye doğru bir gelişme yayılımı da izlenememektedir. Bu da ülkede bölgesel gelişme farklılığı sorununun daha da derinleşmesine yol açmaktadır.