XVIII. YÜZYILIN BAŞINDA YAZILAN BİR MİRACİYE: İSMAİL HAKKI BURSEVÎ VE MİRACİYE'Sİ A MIRAJIYE WRITTEN AT THE BEGINNING OF THE XVIII. CENTURY: ISMAİL HAKKI BURSEVÎ AND HIS MIRAJIYE


Esir H. A.

Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, cilt.5, sa.1, ss.1-39, 2024 (Hakemli Dergi)

Özet

Miraç, Hz. Peygamber’in Mescid-i Harâm’dan Mescid-i Aksâ’ya yolculuğu, oradan da semaya yükselerek Allah’ı ve diğer âlemleri görüp geriye dönmesi olayıdır. Olay, Hz. Muhammed’in kalbinin yarılıp bu seyahate uygun hâle getirilmesi, Burak vasıtasıyla ve Cebrâil eşliğinde Mescid-i Aksâ’ya yolculuğu (isrâ), orada önceki peygamberlere namaz kıldırması, Sahretu’llâh’tan semaya yükselişi, Allah’ın huzuruna kabulü, sema katlarını dolaşması, diğer peygamberlerle görüşmeleri, cennet ve cehennemi seyri ve geri dönmesi şeklinde özetlenebilir. Bu olaya Müslümanlar değer atfetmişlerdir. Bunun sonucunda Arap, Fars ve Türk edebiyatlarında çok sayıda müstakil mirac-name yazılmıştır. Ayrıca pek çok divan ve mesnevi yazarı da eserlerinde bir bölüm olarak olaya yer vermişlerdir. Bu makalede İsmail Hakkı Bursevî’nin 1709’da tamamladığı Miraciye’sinin, müellif nüshası ile birlikte toplam 18 nüshası tanıtılmıştır. Tüm nüshalar metinleri üzerinden incelenmiş, nüshalarla ilgili, bulundukları yerlerde verilmiş olan bilgilerle karşılaştırılmış, yanlış bilgiler düzeltilmeye çalışılmıştır. Ayrıca bu incelemelerde elde edilen bilgiler makaleye eklenmiştir. Makalede Miraciye metni şekil ve muhteva yönlerinden incelenmiş, elde edilenler sonuç bölümünde değerlendirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Mirac, mirac-nameler, Türk edebiyatında mirac, İsmail Hakkı Bursevî, Miraciye