International Conference On New Horizons in Education (INTE), California, Amerika Birleşik Devletleri, 23 - 24 Ağustos 2024, ss.36-40
Öngörülemeyen zamanlamada, kamu eğitim hizmetlerinin kesintiye uğraması, psikososyal refahın bozulması, doğal afetlerin eğitim hizmeti perspektifinden değerlendirilmesini gerektirmektedir. Afet devlet politikasında, devlet organizasyonuyla 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında dezavantajlı bir grup durumunda bulunan depremi yaşayanlar üzerindeki eğitimde okula erişim ve okul seçimlerini nasıl belirlediği önemlidir. Bu bağlamda 6 Şubat 2023 depremleri sonrasında zorunlu eğitim çağındaki çocukların okula erişimlerinin nasıl sağlandığı ve/veya okul seçimlerinin nasıl yapıldığına ilişkin veli, öğretmen ve okul yöneticilerinin görüşlerini ortaya koymayı amaçlayan bu araştırma, nitel araştırma deseninde ve durum çalışması modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme tekniğiyle belirlenen, (1) deprem yaşayan öğrenci velisi, (2) deprem yaşayan öğrencisi bulunan öğretmen ve (3) deprem yaşayan öğrencisi bulunan okul yöneticisi olmak her gruptan sekizer olmak üzere toplam 24 katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışma gurubunda bulunan üç katılımcı grubuna yönelik görüşme formları hazırlanmıştır. Araştırmanın verileri yarı yapılandırılmış görüşme formlarıyla toplanmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir. Bu araştırmada, deprem sonrası göçe maruz kalan zorunlu eğitim çağındaki çocukların yeni göç bölgelerindeki okula erişimlerini ve/veya okul seçimlerini yakınların tavsiyesini alarak, yerleşim adresinin okula yakınlığı, yeni göç yerlerindeki kurumların yönlendirmesiyle resmi kolaylık sağlanarak yaptıkları tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, deprem sonrası aileler göç rotalarını belirlerken yakınlarının, arkadaşlarının veya akrabalık bağlarının olduğu yerleri tercih etmişlerdir. Bu tercihlerin neticesinde ise eğitim çağında çocukları olan aileler okul seçimi yaparken yakınlarından destek almışlar ve yakınlarının tavsiyesine göre çocuklarının okula erişimlerini sağlamışlardır. Deprem yaşayan ailelerin bir diğer okul seçim tercihi ise kurumların yapmış oldukları yönlendirmelerdir. Bunun yanı sıra deprem sonrası Türkiye’nin farklı illerine göç eden ailelerin zorunlu eğitim çağındaki çocuklarının eğitim ihtiyacının karşılanması için illerde/ilçelerde kurulan komisyonlar tarafından, deprem nedeniyle göç eden zorunlu eğitim çağındaki çocukları takip ederek okullara yönlendirme yapılmıştır. Araştırma sonuçlarında, bir devlet politikası olarak Milli Eğitim Bakanlığının deprem yaşayan çocukların biran önce eğitime kazandırılması amacıyla “herhangi bir şart olmadan” istenilen kamu veya özel okula kayıt yapılabilmesinin önünü açması ile birlikte ailelerin okul tercihini kendilerinin yapmasına ve çocukların kısa süre içerisinde okula erişim sağlamasına olanak sağladığı ortaya konulmuştur. Ayrıca 6 Şubat depremleri sonrası uygulanan kayıt kolaylığının tüm doğal afetlerden sonra uygulanması gerektiği ve okula erişimleri sağlanan çocukların geri dönüşleri dikkate alınarak bu uygulamada sürekliliğin sağlanması gerektiği önerisinde bulunulmuştur.