Akademik Veri Yönetim Sistemi
UBCAK 16. Uluslararası Bilimsel Çalışmalar Kongresi, Elazığ, Türkiye, 29 - 30 Mayıs 2025, ss.95-105, (Tam Metin Bildiri)
Günümüz ekonomisinde deniz taşımacılığı, küresel ticaretin yaklaşık %80’ini taşıyarak kritik bir rol oynamaktadır. Konteyner taşımacılığı son on yılda yıllık ortalama %5 büyüme göstermiştir. COVID19 pandemisi, dünya genelinde deniz taşımacılığını ciddi şekilde etkilemiş, özellikle üretim ve liman faaliyetlerindeki aksaklıklar nedeniyle küresel tedarik zincirlerini bozmuştur. Çin'deki üretim duruşları ve limanlardaki kısıtlamalar konteyner taşımacılığında boş seferlere ve limanlardaki hacim düşüşlerine yol açmıştır. 2020'de büyük limanlar daha dirençli olurken, küçük ama komşularıyla yüksek bağlantıya sahip limanlar da krize karşı görE daha dayanıklı olmuştur. Avrupa'da Antwerp, Asya'da ise Tianjin ve Qingdao gibi bazı limanlar daha az etkilenmiştir. Türkiye, özellikle İstanbul, Mersin ve İzmir limanlarıyla, Çin-Avrupa lojistik akışında önemli bir geçiş noktası konumuna gelmiştir. Orta Koridor ve BTK hattı gibi projeler, Türkiye’nin stratejik önemini artırmaktadır. Bununla birlikte, artan enerji fiyatları, enflasyon, rakip limanların cazibesi ve boş konteyner sıkıntıları sektörü zorlamaktadır. Küresel konteyner taşımacılığı, pandemiden sonra 2021-2022 yıllarında büyüme yaşasa da 2022'nin ikinci yarısından itibaren düşüşe geçmiştir. 2023 yılında ise %0,5'lik sınırlı bir artışla 201 milyon TEU seviyesine ulaşılmıştır. Transpasifik, Uzak Doğu-Avrupa ve Transatlantik ana rotalarda daralma görülürken, diğer doğu-batı ve kuzey-güney hatlarında hafif artış yaşanmıştır. Türkiye’nin küresel konteyner piyasasındaki potansiyelini kalıcı kılması için maliyet yönetimi, dijital dönüşüm ve yeşil lojistik alanlarında ilerleme kaydetmesi gerekmektedir.