MUZAFFER İZGÜ’NÜN "ÖKKEŞ" ADLI ÇOCUK ROMANI SERİSİNİN SÖZ VARLIĞI AÇISINDAN İNCELENMESİ

Sancı Uzun D., Aslan R.

World Children Conference V, Hakkari, Türkiye, 7 - 09 Haziran 2024, ss.97-149

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Hakkari
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.97-149
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bir dilin sahip olduğu söz varlığı, o dili kullanan toplumun hafızası olma özelliği taşımaktadır. Bireyler ana dillerindeki bu söz varlığı hafızasından hayatlarının her alanında yararlanmaktadır. Bir dilde asırlar sonucu oluşmuş söz varlığı hafızasının gelecekte de varlığını sürdürmesi oldukça önem arz etmektedir. Bir dildeki söz varlığının gelecek nesillere aktarılması, önce çocuklara verilecek olan eğitim ile mümkün olacaktır. Çocuklar ana dillerindeki söz varlığıyla ilk olarak aile ortamında, daha sonra ise okul ortamında karşılaşmaktadır. Aile ve okul ortamından edindiği söz varlığı çocuğun dil gelişimi için yeterli olmayabilir. Çocuk kitapları, çocukların aile ve okul ortamında edinemediği söz varlığı unsurlarını kazanmasında büyük rol oynamaktadır. Bu nedenle çocuk edebiyatı alanında kaleme alınacak eserlerin söz varlığı açısından iyi düzeyde olması gerekmektedir. Çocuk kitaplarının söz varlığı ile ilgili yapılacak çalışmalar da eğitimcilerin ve ebeveynlerin çocuklar için yapacakları kitap tercihleri için önem taşımaktadır.

Nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi ile gerçekleştirilen bu çalışmada Muzaffer İzgü’nün Ökkeş adlı çocuk romanı serisinin söz varlığı unsurları tespit edilmiştir. Bu amaçla Ökkeş adlı çocuk romanı serisini oluşturan on kitabın sahip olduğu söz varlığı unsurları çekim ekleri silindikten sonra kök ve gövde hâlleriyle kodlanarak sınıflandırılmıştır. Sınıflandırılan söz varlığı unsurları tablolar kullanılarak çalışmanın bulgular kısmında gösterilmiştir. Ökkeş serisinin söz varlığına ilişkin sayısal veriler tablo ve şekiller aracılığıyla ifade edilip açıklanmıştır. Seride 2512 farklı kavram ismi, 966 farklı isim soylu kelime, 1622 farklı fiil, 238 özel isim, 736 deyim, 382 deyim, 48 yansıma kelime, 127 farklı ilişki söz, 205 yöresel ifade, 66 ünlem, 2 ata sözü kullanılmıştır.

İnceleme sonucunda Ökkeş serisinin söz varlığı unsurları açısından zengin bir içeriğe sahip olduğu, hem Türkçe Sözlüğe hem çocukların söz varlıklarının gelişimine katkı sağlayacağı tespit edilmiştir.

 

Anahtar Sözcükler: Çocuk edebiyatı, söz varlığı, Muzaffer İzgü, Ökkeş serisi.