Çocuğun yaşamında, resimli masal kitapları önemli bir yer tutmaktadır. Yapılan araştırmalarda elde edilen bulgular; çocukların dış dünyayı algılayışları ve yaratıcılık özelliklerinin birçok etkene göre değişkenlik gösterdiğini belirlemiştir. Bu değişkenliğin çocukların kişiselleşme süreciyle ilgili olduğunu, çocukta kişilik ve kimlik kazanımının doğru orantılı olarak okul öncesi dönemde biçimlendiğini, hazırlanan görsel materyallerin çocukların yaratıcılık düzeyine olumlu katkı yaptığını göstermiştir. Bu dönemlerde, görsel iletişim nesnesi olan kitap illüstrasyonlarının, çocuğun görsel birikiminin oluşmasında da etkili olduğu görülmektedir. Hareketli kitap olarak da ifade ettiğimiz pop-up kitaplar, Türkiye’de pek gelişim gösterememiş ama dünya literatüründe oldukça zengin bir tarihe sahip olmuştur. Pop up kitaplar, iki boyutlu bir zemin üzerinde üç boyutlu olarak hazırlama prensibine bağlıdır. Ayrıca; hareket, derinlik, perspektif, espas bu kitapların tasarımındaki önemli ögeleri oluşturmaktadır. Bunun yanı sıra; kurgusu, kompozisyonu, kâğıt özellikleri, kâğıt katlama kuralları,basım ve montaj teknikleri de bir o kadar önemlidir. İlk hareketli kitap tasarımı örneği 13. yüzyılda görülmektedir. Varoluşu bu kadar eski olan ve günümüzde her geçen gün popülerliği artan bu kitap türü, çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Hareketli kitapların tarihi her ne kadar günümüzde çocuklar için tasarlanmış olduğu düşünülse de, aslında geçmişte yetişkin insanlar için üretildiği yapılan literatür çalışmasında görülmektedir. Yapılan araştırmada, pop up kitap türünün ilk örneklerini astronomi, tıp… gibi bilim dallarında görmekteyiz. Türkiye’nin çocuk edebiyatı tarihine baktığımızda hareketli kitap türüne en yakın örnek çizoynat dediğimiz kitaplardır. Diğer sanat alanlarıyla etkileşim içinde olan bu örnek, hareketli kitap türünden biridir. Sinema, televizyon, animasyon ve grafik sanatının gelişmesiyle paralel olarak gelişim göstermiş ama güncelliğini koruyamadığı da yapılan araştırmalar ile görülmüştür. Buna nazaran diğer hareketli pop-up kitap türleri ise tünel kitap, diyagram ve pop-up kartlar, bebek evleri ve de serbest olarak hazırlanan (afiş, enstalasyon…) pop-up çalışmaları, sürekli devinim göstererek basım ve matbaanın gelişmesi ile büyük bir ivme kazanmıştır. Araştırmanın temel amaçlarından biri; hareketli kitapların, çocukların bilişsel yeteneklerini olumlu yönde geliştirecek, yaratıcı hayal gücünü zenginleştirecek kitap sevgisini oluşturacak, çevresiyle daha kolay iletişim sağlamasına yardımcı olacağı düşünülmektedir. Bir diğeri ise görsel iletişim nesnelerinden biri olan pop-up kitaplarının geçmişten günümüze gelişimini incelemek; dünyadan ve ülkemizden örneklerle bu kitap türünü görsellerle desteklemek olacaktır.

Anahtar Kelimeler: illüstrasyon, hareketli kitap, pop-up kitap