SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, cilt.8, sa.1, ss.119-144, 2018 (Hakemli Dergi)
Türk
ekonomisi için önemli bir tasarruf aracı olan bireysel emeklilik sistemi aynı
zamanda yaşlılık riskine karşı toplumun her kesimine ek güvence garantisi
sağlamaktadır. Türkiye’de uygulandığı 2003 yılından itibaren hukuki ve ekonomik
anlamda gelişen bir trende sahip bu sistem, çeşitli değişikliklerle son dönemde
kamu çalışanları ile özel sektör çalışanları için kısmen zorunlu hale
getirilmiştir. Otomatik katılım adıyla günümüzde uygulanmaya devam edecek olan
sistem, uygulandığı günden bugüne yapısal sorunlar ve buna bağlı kırılmalar
yaşamıştır. Sistem, 2012 yılı öncesinde vergilemede adalet ve eşitlik
ilkelerine aykırılık ile mükerrer vergilendirme sorunlarıyla yüz yüze kalmış,
sorun yargıya taşınmış, yargı kararları ise katılımcılar lehine sonuçlanmıştır.
Bu gelişmeyi takiben yasa koyucu sistemde köklü değişiklikler öngörmüştür. Bu
çalışmanın amacı; Türk bireysel emeklilik sisteminde yıllar itibariyle yaşanan
önemli hukuki değişikliklere değinmek ve bu değişikliklerin sistem üzerinde
yarattığı etkileri görmektir. Dolayısıyla çalışma, bireysel emeklilik
sisteminin işlerliğini ve sistemde uygulanmış vergi indirim yöntemi ile halen
uygulanmakta olan devlet katkılarının/sübvansiyonlarının etkinliğini görme
açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 2003-2016 dönemine
ait veriler kullanılmıştır. Bu sayede sisteme ödenen katkı payları ve katılımcı
sayısında yaşanan değişimler analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler
Emeklilik Gözetim Merkezi AŞ’den tedarik edilmiş ve SPSS istatistik programıyla
analiz edilmiştir.
Individual pension system which is a critical means of saving for
Turkish economy provides collateral to every segment of society against the
risk of elderliness. This system which has been developing in terms of legally
and economically since 2003, the year it began to be implemented, has become
mandatory after several alterations. Besides, the system which will continue to
be implemented under the name of automatic participation has experienced
structural problems and failures related to these problems. The system faced
equality and fairness principles in taxation and double taxation problems before
2012 and the adjudication was resulted on behalf of the participants. After
this development, the legislator projects radical changes in the system. The
aim of this present study is to deal with the important legal alterations in
Turkish individual pension system throughout the years and to point the effects
of these alterations on the system.
Accordingly, this study is important in terms of identifying the
operability of individual pension system, besides tax incentive and state
subvention. The data of between the years of 2003-2006 were used in this study.
The contribution paid to the system and the alterations occurred in the number
of the participants were determined through descriptive statistics, variance
and regression analyses which were realized through SPSS program.