Vergilendirmeye Yönelik Hukuki Gelişmelerin Bireysel Emeklilik Sistemine Etkisi


Creative Commons License

Acuner S., Albayrak A. S.

SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ, cilt.8, sa.1, ss.119-144, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 8 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: SOSYAL GÜVENLİK DERGİSİ
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.119-144
  • Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türk ekonomisi için önemli bir tasarruf aracı olan bireysel emeklilik sistemi aynı zamanda yaşlılık riskine karşı toplumun her kesimine ek güvence garantisi sağlamaktadır. Türkiye’de uygulandığı 2003 yılından itibaren hukuki ve ekonomik anlamda gelişen bir trende sahip bu sistem, çeşitli değişikliklerle son dönemde kamu çalışanları ile özel sektör çalışanları için kısmen zorunlu hale getirilmiştir. Otomatik katılım adıyla günümüzde uygulanmaya devam edecek olan sistem, uygulandığı günden bugüne yapısal sorunlar ve buna bağlı kırılmalar yaşamıştır. Sistem, 2012 yılı öncesinde vergilemede adalet ve eşitlik ilkelerine aykırılık ile mükerrer vergilendirme sorunlarıyla yüz yüze kalmış, sorun yargıya taşınmış, yargı kararları ise katılımcılar lehine sonuçlanmıştır. Bu gelişmeyi takiben yasa koyucu sistemde köklü değişiklikler öngörmüştür. Bu çalışmanın amacı; Türk bireysel emeklilik sisteminde yıllar itibariyle yaşanan önemli hukuki değişikliklere değinmek ve bu değişikliklerin sistem üzerinde yarattığı etkileri görmektir. Dolayısıyla çalışma, bireysel emeklilik sisteminin işlerliğini ve sistemde uygulanmış vergi indirim yöntemi ile halen uygulanmakta olan devlet katkılarının/sübvansiyonlarının etkinliğini görme açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, 2003-2016 dönemine ait veriler kullanılmıştır. Bu sayede sisteme ödenen katkı payları ve katılımcı sayısında yaşanan değişimler analiz edilmiştir. Çalışmada kullanılan veriler Emeklilik Gözetim Merkezi AŞ’den tedarik edilmiş ve SPSS istatistik programıyla analiz edilmiştir.

Individual pension system which is a critical means of saving for Turkish economy provides collateral to every segment of society against the risk of elderliness. This system which has been developing in terms of legally and economically since 2003, the year it began to be implemented, has become mandatory after several alterations. Besides, the system which will continue to be implemented under the name of automatic participation has experienced structural problems and failures related to these problems. The system faced equality and fairness principles in taxation and double taxation problems before 2012 and the adjudication was resulted on behalf of the participants. After this development, the legislator projects radical changes in the system. The aim of this present study is to deal with the important legal alterations in Turkish individual pension system throughout the years and to point the effects of these alterations on the system.  Accordingly, this study is important in terms of identifying the operability of individual pension system, besides tax incentive and state subvention. The data of between the years of 2003-2006 were used in this study. The contribution paid to the system and the alterations occurred in the number of the participants were determined through descriptive statistics, variance and regression analyses which were realized through SPSS program.